Notoj

Mi kompletigis plenan permanan transskribon de la Biblio al elektronika formo anta kelkaj jaroj, kaj plurloke disponigis la tekston al la publiko, i.a. al la granda esperanta arkivo de ftp.stack.urc.tue.nl. De post tiu tempo mi rimarkis multajn erarojn, kaj korektadis ilin laokaze. Multajn mi malkovris per helpo de Edmund Grimley-Evans, kiu provizis vortoftecan liston, kaj Cleve Lendon, kies literumkontrola programo KL.EXE kaptis pliajn dubindaojn. Sed finfine mi konkludis, ke necesas efektiva plena provlegado. Rezulte de tiu sufie granda laboro, kvankam mi ne pretendas, ke iun lastan eraron mi elsarkis, mi ja sukcesis trovi centojn, kaj povas esperi, ke nun ne restas pli ol dekoj.

Mi transskribis unue la la programo WordPerfect 5.1 (nun 5.1+), kaj konvertis de tio al aliaj formatoj, i tie al ISO 8859/3 (LATIN-3).

Krom la korektado, mi anis unu tipografian konvencion en la elektronika teksto, anstataigante iujn spacoparojn post frazo per unu spaco. Almena en iuj landoj, estas ankora kutime meti du spacojn post frazo kiam oni tajpas, sed ajnas, ke tiu kutimo eksmodias.

Kiel sciate, la Hebrean Biblion, a Malnovan Testamenton, tradukis la kreinto de Esperanto, Lazaro Ludoviko Zamenhof, el la hebrea originalo. Diversajn bibliajn librojn aperigadis Hachette, sed la tuto aperis nur post la morto de Zamenhof, en 1926, en formo reviziita de Biblia Komitato el protestantaj kristanoj, kiu mem provizis la tradukon de la Nova Testamento.

D.B. Gregor, en sia tre interesa studo LA ESPERANTA TRADUKO DE LA MALNOVA TESTAMENTO (Scheveningen: La atoro, 1958), skribis pri la revizio:

E la granda kontrol-laboro de la Biblia Komitato ne povas ion depreni de la aserto de Zamenhof mem, ke "mi mem tradukis ion"; ar la kriterioj de ilia kontrolado estis tiagrade identaj kun liaj, ke oni povis priskribi la Komitaton kiel "pli Zamenhofan ol Zamenhof mem". (p. viii)

La tutan Sanktan Biblio, t.e. la Malnovan kaj Novan Testamentojn, publikigis la Brita kaj Alilanda Biblia Societo kaj la Nacia Biblia Societo de Skotlando. efe uzata estis la preso de 1990, kvankam presoj de 1931 kaj 1960 estis konsultitaj por precizigi malklariintajn lokojn.

Cetere, mi korektis kelkajn evidentajn komposterarojn:

Genezo 19: 9, "diris;" estu "diris:"
Genezo 26: 13, "granaiadis" (?) estu "grandiadis"
Genezo 30: 1, "Jakob;" estu "Jakob:"

Eliro 28: 19, "vico;" estu "vico:"
Eliro 38: 14, "bazoj," estu "bazoj."
Eliro 39: 12, "ametisto:" estu "ametisto;"

Levidoj 10: 3, "Aaron;" estu "Aaron:"

Nombroj 3: 33, "Muiidoj:" estu "Muiidoj;"
Nombroj 7: 73, "farunofero," estu "farunofero;"

Josuo 21: 25, "irkaaojn;" estu "irkaaojn:"
Josuo 21: 32, "Naftali" estu "Naftali:"

Juistoj 11: 9, "Gilead;" estu "Gilead:"

2 Samuel 13: 20, "Abalom;" estu "Abalom:"

1 Reoj 2: 3, "aga" estu "saa"

2 Reoj 10: 13, "respondis" estu "respondis:"

Ezra 10: 12, "konunumo" estu "komunumo"

Neemja 10: 1, "estas;" estu "estas:"

Psalmaro 7: 4, "tiun kiu" estu "tiun, kiu"
Psalmaro 106: 4, "ho Eternulo" estu "ho Eternulo,"

Jesaja 6: 3, "diris;" estu "diris:"
Jesaja 6: 5, "diris;" estu "diris:"
Jesaja 6: 7, "diris;" estu "diris:"
Jesaja 6: 8, "diris;" estu "diris:" (dufoje!)
Jesaja 27: 7, "mortigitoj" estu "mortigintoj"
Jesaja 29: 11, "tion:" estu "tion;"

Jeezkel 40: 3, "Min" estu "min"
Jeezkel 40: 24, "kiaj vestiblojn" estu "kaj vestiblojn"
Jeezkel 41: 9, "ulnoj" estu "ulnoj,"

Mateo 10: 5, "diru;" estu "diru:"
Mateo 11: 8, "cu" estu "u"
Mateo 27: 35, "lian" estu "liajn"

Luko 5: 3, "sipeto" estu "ipeto"

Johano 9: 25, "respondis;" estu "respondis:"
Johano 9: 41, "diras;" estu "diras:"
Johano 16: 5, "min;" estu "min:"
Johano 17: 23, "vi ilin amis" estu "Vi ilin amis"
Johano 21: 20, "vin?)" estu "vin?)."

Agoj 1: 20, "Kaj:" estu "kaj:"
Agoj 7: 8, "Kaj li" estu "Kaj Li"
Agoj 24: 1, "efpastroj" estu "efpastro"

Romanoj 9: 15, "ar li diris" estu "ar Li diris"

1 Korintanoj 4: 13, "gis" estu "is"

1 Johano 1: 9, "purigu de" estu "purigi de"

Apokalipso 5: 6, "Safidon" estu "afidon"

Oni povas vidi, ke plejparte temas pri konfuzoj inter punktokomoj kaj dupunktoj. Mi anis minusklan al majuskla pronomo nur kiam klare temis pri Dio. Kurioze, la protestantaj tradukintoj ne uzis majusklan pronomon por Jesuo, kvankam la kristanismo plejparte kredas je lia dieco.

Charles R.L. Power
karlpov@access.digex.net
Decembro 1994

Hosted by uCoz