KRONIKO
LIBRO DUA

1 Salomono, filo de David, fortiki�is en sia regno; kaj la Eternulo, lia Dio, estis kun li kaj levis lin alte.
2 Kaj Salomono kunvokis la tutan Izraelon, la milestrojn kaj centestrojn, la ju�istojn, kaj �iujn estrojn en la tuta Izrael, la �efojn de la patrodomoj.
3 Kaj Salomono kune kun la tuta komunumo iris al la alta�o en Gibeon, �ar tie estis la tabernaklo de kunveno de Dio, tiu, kiun faris Moseo, servanto de la Eternulo, en la dezerto.
4 Sed la keston de Dio David estis transportinta el Kirjat-Jearim sur tiun lokon, kiun David pretigis por �i; �ar li aran�is por �i tendon en Jerusalem.
5 La kupra altaro, kiun faris Becalel, filo de Uri, filo de �ur, estis tie, anta� la tabernaklo de la Eternulo; kaj Salomono kaj la komunumo �in ser�is.
6 Kaj Salomono supreniris tie anta� la Eternulo sur la kupran altaron, kiu estis anta� la tabernaklo de kunveno, kaj alportis sur �i mil bruloferojn.

7 En tiu nokto Dio aperis al Salomono, kaj diris al li: Petu, kion Mi donu al vi.
8 Kaj Salomono diris al Dio: Vi estis tre favorkora al mia patro David, kaj Vi faris min re�o anstata� li;
9 nun, ho Dio Eternulo, plenumi�u do Via vorto al mia patro David. �ar Vi faris min re�o super popolo grandnombra kiel la polvo de la tero,
10 tial donu al mi nun sa�econ kaj sciadon, por ke mi povosciu eliradi kaj eniradi anta� tiu popolo; �ar kiu povas regi tiun Vian grandan popolon?
11 Tiam Dio diris al Salomono: Pro tio, ke �i tio estis en via koro, kaj vi ne petis ri�econ, nek hava�ojn, nek gloron, nek la animon de viaj malamikoj, kaj e� longan vivon vi ne petis, sed vi petis por vi sa�econ kaj sciadon, por regi Mian popolon, super kiu Mi faris vin re�o:
12 pro tio sa�eco kaj sciado estas donataj al vi; sed anka� ri�econ, hava�ojn, kaj gloron Mi donos al vi en tia grado, kiun ne havis la re�oj anta� vi, kaj anka� post vi oni tion ne havos.
13 Kaj Salomono revenis de la alta�o en Gibeon, de la tabernaklo de kunveno, en Jerusalemon. Kaj li re�is super Izrael.

14 Kaj Salomono kolektis al si �arojn kaj rajdistojn. Li havis mil kvarcent �arojn kaj dek du mil rajdistojn; kaj li lokis ilin en la urboj de �aroj kaj �e la re�o en Jerusalem.
15 Kaj la re�o atingis tion, ke la ar�ento kaj oro estis en Jerusalem kiel �tonoj, kaj la cedroj estis en tiel granda kvanto, kiel la sikomoroj sur la malaltaj lokoj.
16 La �evalojn al Salomono oni venigadis el Egiptujo; kaj societo de komercistoj de la re�o a�etadis ilin amase la� difinita prezo.
17 Ili liveradis el Egiptujo �iun �aron pro sescent sikloj da ar�ento, kaj �iun �evalon pro cent kvindek; tiel same ili estis liverataj per iliaj manoj al �iuj re�oj de la �etidoj kaj al la re�oj de Sirio.

1 Kaj Salomono ordonis, ke oni konstruu domon al la nomo de la Eternulo kaj re�an domon por li.
2 Salomono starigis sepdek mil portistojn, okdek mil montajn �tonhakistojn, kaj tri mil sescent kontrolistojn super ili.
3 Kaj Salomono sendis al �iram, re�o de Tiro, por diri: Vi scias, kiel vi agis kun mia patro David, kaj sendis al li cedran lignon, por ke li konstruu al si domon, por lo�i en �i;
4 nun jen mi konstruas domon al la nomo de la Eternulo, mia Dio, por ke �i estu konsekrita al Li, por incensadi anta� Li bonodorajn incensojn, prezenti tie konstante panojn de propono, bruloferojn matene kaj vespere, en sabatoj, monatkomencoj, kaj festoj de la Eternulo, nia Dio, kio estas eterna le�o por Izrael.
5 La domo, kiun mi konstruas, estos granda; �ar pli granda estas nia Dio, ol �iuj dioj.
6 Kiu havus sufi�e da fortoj, por konstrui al Li domon? la �ielo kaj la �ielo de �ieloj ne povas ja Lin ampleksi. Kaj kiu mi estas, ke mi konstruu al Li domon, kiu servus por io alia, ol por nura incensado anta� Li?
7 Sendu do nun al mi homon, kiu estas majstro en farado de objektoj el oro, ar�ento, kupro, fero, el �tofo purpura, ru�a, kaj blua, kaj kiu povoscias gravuri gravura�ojn, kune kun la artistoj, kiuj estas �e mi en Judujo kaj en Jerusalem kaj kiujn mia patro David preparis.
8 Kaj sendu al mi lignon cedran, cipresan, kaj santalan de Lebanon; �ar mi scias, ke viaj servantoj povoscias haki arbojn Lebanonajn. Kaj jen miaj servantoj estos kun viaj,
9 por pretigi por mi multe da ligno; �ar la domo, kiun mi konstruas, devas esti granda kaj mirinda.
10 Jen por la �arpentistoj, por la lignohakistoj, viaj servantoj, mi destinis dudek mil kor'ojn da dra�ita tritiko, dudek mil kor'ojn da hordeo, dudek mil bat'ojn da vino, kaj dudek mil bat'ojn da oleo.
11 �iram, re�o de Tiro, respondis per letero, kiun li sendis al Salomono: Pro amo de la Eternulo al Sia popolo Li faris vin re�o super �i.
12 Kaj �iram diris plue: Benata estu la Eternulo, Dio de Izrael, kiu kreis la �ielon kaj la teron, kaj kiu donis al la re�o David filon sa�an, kleran, kaj �iokomprenan, kiu konstruos domon por la Eternulo kaj re�an domon por si.
13 Nun mi sendis homon sa�an kaj kompetentan, mian majstron �uram;
14 li estas filo de virino el la idinoj de Dan, kaj lia patro estis Tirano; li povoscias fari objektojn el oro, ar�ento, kupro, fero, �tono, kaj ligno, el �tofo purpura, blua, bisina, kaj ru�a, fari �iajn gravura�ojn, kaj trovi bonajn ideojn pri �io, kio estos komisiita al li, kune kun viaj artistoj kaj kun la artistoj de mia sinjoro David, via patro.
15 Nun la tritikon, hordeon, oleon, kaj vinon, pri kiuj mia sinjoro parolis, li sendu al siaj servantoj;
16 kaj ni hakos lignon de Lebanon, kiom vi bezonas, kaj ni sendos �in al vi per flosoj sur la maro �is Jafo; kaj vi venigos tion en Jerusalemon.
17 Kaj Salomono kalkulis �iujn fremdulojn, kiuj estis en la lando de Izrael post la kalkulo, kiun aran�is lia patro David; kaj trovi�is da ili cent kvindek tri mil sescent.
18 Kaj li faris el ili sepdek mil portistojn, okdek mil montajn �tonhakistojn, kaj tri mil sescent kontrolistojn, por devigadi la popolon labori.

1 Kaj Salomono komencis konstrui la domon de la Eternulo en Jerusalem, sur la monto Morija, kiu estis montrita al lia patro David, sur la loko, kiun David pretigis, sur la loko de la dra�ejo de Ornan, la Jebusido.
2 Li komencis konstrui en la dua tago de la dua monato, en la kvara jaro de sia re�ado.
3 Kaj jene Salomono faris la fundamenton, por konstrui la domon de Dio: la longo estis la� la anta�a ulnomezuro sesdek ulnoj, kaj la lar�o dudek ulnoj;
4 la portiko la�longe de la domo havis simile al la lar�o de la domo dudek ulnojn; la alto estis cent dudek. Kaj li tegis �in interne per pura oro.
5 La grandan domon li tabulkovris per ligno cipresa kaj tegis �in per pura oro kaj faris sur �i palmornamojn kaj �enornamojn.
6 Kaj li garnis la domon per multekostaj �tonoj por beleco; la oro estis oro Parvaima.
7 Kaj li kovris la domon, la trabojn, la sojlojn, �iajn murojn, kaj �iajn pordojn per oro, kaj li skulptigis kerubojn sur la muroj.
8 Kaj li faris la plejsanktejon; �ia longo, konforme al la lar�o de la domo, estis dudek ulnoj, kaj �ia lar�o estis dudek ulnoj; kaj li tegis �in per bona oro en la kvanto de sescent kikaroj.
9 Por la najloj li donis kvindek siklojn da oro; kaj la suprajn �ambrojn li tegis per oro.
10 Kaj en la plejsanktejo li faris du kerubojn artiste faritajn kaj tegis ilin per oro.
11 La flugiloj de la keruboj havis la longon de dudek ulnoj; unu flugilo, havanta kvin ulnojn, tu�i�is kun la muro de la domo, kaj la dua flugilo, havanta kvin ulnojn, tu�i�is kun la flugilo de la dua kerubo.
12 Anka� �e la dua kerubo unu flugilo, havanta kvin ulnojn, tu�i�is kun la muro de la domo, kaj la dua flugilo, havanta kvin ulnojn, tu�i�is kun la flugilo de la alia kerubo.
13 La flugiloj de tiuj keruboj estis etenditaj sur la spaco de dudek ulnoj; ili staris sur siaj piedoj, kaj iliaj viza�oj estis turnitaj al la domo.
14 Kaj li faris la kurtenon el �tofo blua, purpura, kaj ru�a, kaj el bisino; kaj li faris sur �i kerubojn.
15 Kaj li faris anta� la domo du kolonojn, havantajn la longon de tridek kvin ulnoj, kaj la kapitelo supre havis kvin ulnojn.
16 Kaj li faris �enojn en la plejsanktejo kaj metis ilin sur la supron de la kolonoj; kaj li faris cent granatojn kaj metis ilin sur la �enojn.
17 Kaj li starigis la kolonojn anta� la templo, unu dekstre kaj unu maldekstre; al la dekstra li donis la nomon Ja�in, kaj al la maldekstra la nomon Boaz.

1 Kaj li faris kupran altaron, havantan la longon de dudek ulnoj, la lar�on de dudek ulnoj, kaj la alton de dek ulnoj.
2 Kaj li faris maron fanditan, havantan dek ulnojn de rando �is rando, tute rondan, havantan la alton de kvin ulnoj; kaj �nuro de tridek ulnoj prezentis �ian mezuron �irka�e.
3 Figuroj de bovoj estis sub �i �irka�e, �iuflanke �in �irka�is; sur la spaco de dek ulnoj ili �irka�is la maron, du vicoj da bovoj, fanditaj samfande kun �i.
4 �i staris sur dek du bovoj: tri kun la viza�o norden, tri kun la viza�o okcidenten, tri kun la viza�o suden, kaj tri kun la viza�o orienten; kaj la maro estis sur ili supre; kaj �iuj iliaj malanta�aj partoj estis turnitaj internen.
5 �i havis la dikon de manlar�o; kaj �ia rando, farita la� la maniero de rando de kaliko, estis simila al disvolvi�inta lilio. �i ampleksis tri mil bat'ojn.
6 Li faris dek lavujojn kaj starigis kvin dekstre kaj kvin maldekstre, por lavi en ili tion, kio estis preparata por brulofero, por skulavi tion en ili; kaj la maro estis, por ke la pastroj lavu sin en �i.
7 Kaj li faris dek orajn kandelabrojn la� la preskribo koncerne ilin, kaj starigis en la templo, kvin dekstre kaj kvin maldekstre.
8 Li faris dek tablojn, kaj starigis en la templo, kvin dekstre kaj kvin maldekstre. Li faris anka� cent orajn aspergajn kalikojn.
9 Li aran�is la korton de la pastroj kaj la grandan anta�korton kaj pordojn por la anta�korto; kaj la pordojn li tegis per kupro.
10 Kaj la maron li starigis sur la dekstra flanko, oriente, en la suda parto.
11 Kaj �uram faris la kaldronojn kaj la �ovelilojn kaj la aspergajn kalikojn. Kaj �uram finis la laboron, kiun li faris por la re�o Salomono en la domo de Dio:
12 du kolonojn, du globa�ojn kaj kapitelojn sur la supro de la kolonoj, du retojn por kovri la du globa�ojn de la kapiteloj, kiuj estis sur la supro de la kolonoj,
13 kaj kvarcent granatojn sur la du retoj, po du vicoj da granatoj por �iu reto, por kovri la du globa�ojn de la kapiteloj, kiuj estis sur la kolonoj.
14 Kaj li faris la baza�ojn, kaj la lavujojn li faris sur la baza�oj;
15 la unu maron, kaj la dek du bovojn sub �i.
16 Kaj la kaldronojn, la �ovelilojn, kaj la forkojn, kaj �iujn iliajn vazojn faris al Salomono lia majstro �uram por la domo de la Eternulo, el polurita kupro.
17 En la �irka�a�o de Jordan la re�o fandigis ilin en argila tero, inter Sukot kaj Cereda.
18 Kaj Salomono faris �iujn tiujn vazojn en tre granda nombro, �ar la pezo de la kupro ne estis kalkulita.
19 Kaj Salomono faris �iujn vazojn, kiuj estas en la domo de Dio: la oran altaron, la tablojn, sur kiuj estas la panoj de propono;
20 la kandelabrojn kaj iliajn lucernojn, por bruligi ilin la� la preskribo anta� la plejsanktejo--el pura oro;
21 kaj la florojn kaj la lucernojn kaj la prenilojn, el oro, tute el oro;
22 kaj la tran�ilojn kaj la aspergajn kalikojn kaj la kulerojn kaj la karbujojn, el pura oro; kaj la enirejo de la domo, �iaj internaj pordoj al la plejsanktejo, kaj la pordoj de la domo al la templo, estis oraj.

1 Tiamaniere estis finita la tuta laboro, kiun Salomono faris por la domo de la Eternulo. Kaj Salomono enportis la konsekrita�ojn de sia patro David; la ar�enton kaj la oron kaj �iujn vazojn li metis en la trezorejojn de la domo de Dio.

2 Tiam Salomono kunvenigis la pleja�ulojn de Izrael kaj �iujn �efojn de la triboj, la estrojn de la patrodomoj de la Izraelidoj, en Jerusalemon, por transporti la keston de interligo de la Eternulo el la urbo de David, tio estas el Cion.
3 Kaj kolekti�is al la re�o �iuj Izraelidoj al la festo, tio estas en la sepa monato.
4 Kaj venis �iuj pleja�uloj de Izrael; kaj la Levidoj ekportis la keston.
5 Kaj oni enportis la keston kaj la tabernaklon de kunveno, kaj �iujn sanktajn vazojn, kiuj estis en la tabernaklo; ilin portis la pastroj Levidoj.
6 Kaj la re�o Salomono, kaj la tuta komunumo de Izrael, kiu kolekti�is al li, estis anta� la kesto, oferbu�ante �afojn kaj bovojn, kiujn oni ne povis nombri nek kalkuli pro ilia granda multeco.
7 Kaj la pastroj venigis la keston de interligo de la Eternulo sur �ian lokon, en la profundon de la domo, en la plejsanktejon, sub la flugilojn de la keruboj.
8 �ar la keruboj havis siajn flugilojn etenditaj super la loko de la kesto, kaj la keruboj estis kovrantaj la keston kaj �iajn stangojn de supre.
9 Kaj la stangoj estis tiel longaj, ke la kapetoj de la stangoj estis videblaj el la kesto en la anta�a parto de la plejsanktejo, sed ekstere ili ne estis videblaj; kaj ili restis tie �is la nuna tago.
10 En la kesto estis nenio krom la du tabeloj, kiujn metis tien Moseo sur �oreb, kiam la Eternulo faris interligon kun la Izraelidoj post ilia eliro el Egiptujo.
11 Kiam la pastroj eliris el la sanktejo (�ar �iuj pastroj, kiuj tie trovi�is, sankti�is, sen diferenco de la ordoj),
12 kaj la Levidoj-kantistoj--ili �iuj, Asaf, Heman, Jedutun, iliaj filoj kaj fratoj--en bisinaj vestoj, kun cimbaloj, psalteroj, kaj harpoj, staris oriente de la altaro, kaj kun ili cent dudek pastroj, trumpetantaj per trumpetoj;
13 kaj ili estis kvaza� unu, la trumpetantoj kaj la kantantoj; kaj oni a�dis kvaza� unu vo�on, la�dantan kaj dankantan anta� la Eternulo; kaj kiam ektondris la vo�o de la trumpetoj kaj cimbaloj kaj aliaj muzikaj instrumentoj, kaj de la glorkantado al la Eternulo, ke Li estas bona kaj ke Lia favorkoreco estas eterna: tiam la domo pleni�is de nubo, la domo de la Eternulo;
14 kaj la pastroj ne povis stari kaj servi pro la nubo, �ar la majesto de la Eternulo plenigis la domon de Dio.

1 Tiam Salomono ekparolis: La Eternulo diris, ke Li deziras lo�i en mallumo;
2 tial mi konstruis domon por Via lo�ado, kaj lokon por Via restado eterna.
3 Kaj la re�o turnis sian viza�on kaj benis la tutan komunumon de Izrael; kaj la tuta komunumo de Izrael staris.
4 Kaj li diris: Benata estu la Eternulo, Dio de Izrael, kiu parolis per Sia bu�o al mia patro David, kaj nun plenumis per Sia mano, dirante:
5 De post la tago, kiam Mi elkondukis Mian popolon el la lando Egipta, Mi elektis neniun urbon inter �iuj triboj de Izrael, por konstrui domon, en kiu estus Mia nomo; kaj Mi ne elektis homon, ke li estu reganto super Mia popolo Izrael.
6 Sed Mi elektis Jerusalemon, ke Mia nomo tie estu; kaj Mi elektis Davidon, ke li estu super Mia popolo Izrael.
7 Mia patro David havis la intencon konstrui domon al la nomo de la Eternulo, Dio de Izrael.
8 Sed la Eternulo diris al mia patro David: Intencante konstrui domon al Mia nomo, vi agis bone, havante tian intencon;
9 tamen la domon konstruos ne vi, sed nur via filo, kiu eliris el viaj lumboj, li konstruos la domon al Mia nomo.
10 Kaj la Eternulo plenumis Sian vorton, kiun Li diris: mi levi�is anstata� mia patro David kaj sidi�is sur la trono de Izrael, kiel diris la Eternulo, kaj mi konstruis la domon al la nomo de la Eternulo, Dio de Izrael.
11 Kaj mi metis tien la keston, en kiu trovi�as la interligo de la Eternulo, kiun Li faris kun la Izraelidoj.

12 Kaj li stari�is anta� la altaro de la Eternulo kontra� la tuta komunumo de Izrael, kaj li etendis siajn manojn
13 (�ar Salomono estis farinta kupran ambonon, havantan la longon de kvin ulnoj, la lar�on de kvin ulnoj, kaj la alton de tri ulnoj, kaj li estis lokinta �in meze de la anta�korto: li nun stari�is sur �i, ekgenuis anta� la tuta komunumo de Izrael, etendis siajn manojn al la �ielo),
14 kaj li parolis: Ho Eternulo, Dio de Izrael! ne ekzistas dio simila al Vi en la �ielo nek sur la tero; Vi konservas la interligon kaj la favorkorecon al Viaj servantoj, kiuj iradas anta� Vi per sia tuta koro;
15 Vi plenumis al Via servanto David, mia patro, kion Vi promesis al li; Vi parolis per Via bu�o, kaj Vi plenumis per Via mano, kiel ni nun vidas.
16 Nun, ho Eternulo, Dio de Izrael, plenumu plue al Via servanto David, mia patro, kion Vi promesis al li, dirante: Ne mankos �e vi anta� Mi viro, sidanta sur la trono de Izrael, se viaj filoj nur observados sian vojon, por iri la� Mia instruo, kiel vi iradis anta� Mi.
17 Nun, ho Eternulo, Dio de Izrael, veri�u Via vorto, kiun Vi diris al Via servanto David.
18 �u efektive Dio lo�us kun homoj sur la tero? ja la �ielo kaj la �ielo de �ieloj ne povas Vin ampleksi; des pli tion ne povas �i tiu domo, kiun mi konstruis!
19 Sed turnu Vin al la pre�o de Via servanto kaj al lia petego, ho Eternulo, mia Dio, por a�skulti la vokadon kaj la pre�on, per kiu Via servanto pre�as anta� Vi,
20 por ke Viaj okuloj estu nefermitaj super �i tiu domo tage kaj nokte, super la loko, pri kiu Vi promesis, ke Vi estigos tie Vian nomon; por a�skulti la pre�on, kiun Via servanto faros sur �i tiu loko.
21 Kaj a�skultu la petegojn de Via servanto kaj de Via popolo Izrael, per kiuj ili pre�os sur �i tiu loko; a�skultu el la loko de Via lo�ado, el la �ielo; kaj kiam Vi a�skultos, Vi pardonu.
22 Se iu pekos kontra� sia proksimulo, kaj oni postulos de li �uron, ke li �uru, kaj la �uro estos farata anta� Via altaro en �i tiu domo:
23 tiam a�skultu el la �ielo, kaj faru ju�on pri Viaj servantoj, repagante al la malbonagulo, metante lian konduton sur lian kapon, kaj elmontrante la pravecon de virtulo, rekompencante lin la� lia virteco.
24 Se Via popolo Izrael estos frapita de malamiko, pekinte anta� Vi, sed ili returnos sin kaj gloros Vian nomon kaj pre�os kaj petegos anta� Vi en �i tiu domo:
25 tiam a�skultu el la �ielo, kaj pardonu la pekon de Via popolo Izrael, kaj revenigu ilin sur la teron, kiun Vi donis al ili kaj al iliaj patroj.
26 Se la �ielo �losi�os tiel, ke ne estos pluvo pro tio, ke ili pekis anta� Vi, sed ili ekpre�os sur �i tiu loko kaj gloros Vian nomon kaj returnos sin de sia peko, por ke Vi a�skultu ilin:
27 tiam a�skultu el la �ielo, kaj pardonu la pekon de Viaj servantoj kaj de Via popolo Izrael, montrante al ili la bonan vojon, kiun ili devas iri; kaj donu pluvon sur Vian landon, kiun Vi donis al Via popolo kiel hereda�on.
28 Se estos malsato en la lando, a� se estos pesto, brulsekeco, velkado, akridoj, a� vermoj, a� se premos ilin malamiko en la lando de ilia lo�ado, a� se estos ia plago a� malsano;
29 �e �iu pre�o, �e �iu petego, kiun faros iu homo a� Via tuta popolo Izrael, kiam �iu el ili sentos sian malfeli�on kaj sian doloron kaj etendos siajn manojn al �i tiu domo:
30 a�skultu el la �ielo, el la loko de Via lo�ado, kaj pardonu, kaj redonu al �iu konforme al lia tuta konduto, kiel Vi konas lian koron (�ar Vi sola konas la koron de la homidoj);
31 por ke ili Vin timu, kaj por ke ili iradu la� Viaj vojoj dum la tuta tempo, kiun ili vivas sur la tero, kiun Vi donis al niaj patroj.
32 Anka� koncerne aligentulon, kiu ne estas el Via popolo Izrael, sed venos el malproksima lando pro Via granda nomo, pro Via forta mano, kaj pro Via etendita brako, kaj li venos kaj pre�os en �i tiu domo:
33 Vi a�skultu el la �ielo, el la loko de Via lo�ado, kaj faru �ion, pri kio vokos al Vi la aligentulo; por ke �iuj popoloj de la tero konu Vian nomon, kaj timu Vin tiel, kiel Via popolo Izrael, kaj por ke ili sciu, ke per Via nomo estas nomata �i tiu domo, kiun mi konstruis.
34 Kiam Via popolo eliros milite kontra� siajn malamikojn la� la vojo, la� kiu Vi ilin sendos, kaj ili pre�os al Vi, turninte sin al �i tiu urbo, kiun Vi elektis, kaj al la domo, kiun mi konstruis al Via nomo:
35 tiam a�skultu el la �ielo ilian pre�on kaj ilian petegon, kaj defendu ilian aferon.
36 Se ili pekos anta� Vi (�ar ne ekzistas homo, kiu ne pekus), kaj Vi ekkoleros kontra� ili kaj transdonos ilin al malamiko, kaj iliaj kaptintoj forkondukos ilin en landon malproksiman a� proksiman;
37 sed ili rekonscii�os en la lando, en kiu ili estos kaptitaj, konverti�os, kaj petegos Vin en la lando de sia kaptiteco, dirante: Ni pekis, ni malbonagis, ni krimis;
38 kaj ili returnos sin al Vi per sia tuta koro kaj per sia tuta animo en la lando de sia kaptiteco, kien oni forkondukis ilin, kaj ili pre�os, turninte sin al sia lando, kiun Vi donis al iliaj patroj, kaj al la urbo, kiun Vi elektis, kaj al la domo, kiun mi konstruis al Via nomo:
39 tiam a�skultu el la �ielo, el la loko de Via lo�ado, ilian pre�on kaj ilian petegon, defendu ilian aferon, kaj pardonu al Via popolo tion, per kio ili pekis anta� Vi.
40 Nun, ho mia Dio, Viaj okuloj estu nefermitaj kaj Viaj oreloj estu atentaj al la pre�o sur �i tiu loko.
41 Kaj nun levi�u, ho Dio Eternulo, en Vian ripozejon, Vi kaj la arkeo de Via potenco. Viaj pastroj, ho Dio Eternulo, vesti�u per savo, kaj Viaj fideluloj �uu bonon.
42 Ho Dio Eternulo, ne forturnu la viza�on de Via sanktoleito; memoru la favorkorecon koncerne Davidon, Vian servanton.

1 Kiam Salomono finis la pre�adon, mallevi�is fajro el la �ielo kaj forbruligis la bruloferon kaj la aliajn oferojn; kaj la majesto de la Eternulo plenigis la domon.
2 Kaj la pastroj ne povis eniri en la domon de la Eternulo, �ar la majesto de la Eternulo plenigis la domon de la Eternulo.
3 Kaj �iuj Izraelidoj vidis, kiel la fajro kaj la majesto de la Eternulo mallevi�is sur la domon, kaj ili ekgenuis viza�altere sur la pavimo, adorklini�is, kaj dankis la Eternulon, ke Li estas bona, ke eterna estas Lia favorkoreco.
4 Kaj la re�o kaj la tuta popolo faris oferojn anta� la Eternulo.
5 La re�o Salomono oferis dudek du mil bovojn kaj cent dudek mil �afojn. Tiamaniere la re�o kaj la tuta popolo ina�guris la domon de Dio.
6 La pastroj staris sur siaj postenoj, kaj la Levidoj kun la muzikaj instrumentoj por la Eternulo, kiujn faris la re�o David, por kanti dankon al la Eternulo, ke eterna estas Lia favorkoreco, per la la�dkantoj de David; kaj la pastroj trumpetis apud ili, kaj �iuj Izraelidoj staris.
7 Kaj Salomono sanktigis la mezon de la korto, kiu estis anta� la domo de la Eternulo; �ar li faris tie la bruloferojn kaj alportis ofere la sebon de la pacoferoj; �ar la kupra altaro, kiun Salomono faris, ne povis plene loki sur si la bruloferon, la farunoferon, kaj la sebon.
8 Kaj Salomono faris tiam feston dum sep tagoj, kaj kun li la tuta Izrael, tre granda anaro, kiu kunvenis de �amat �is la torento de Egiptujo.
9 Kaj en la oka tago ili faris festofermon, �ar la ina�guron de la altaro ili faris dum sep tagoj kaj la feston dum sep tagoj.
10 En la dudek- tria tago de la sepa monato li forsendis la popolon al �iaj tendoj, gajan kaj �ojantan pro la bono, kiun la Eternulo faris al David, al Salomono, kaj al Sia popolo Izrael.

11 Tiamaniere Salomono sukcese finis la domon de la Eternulo kaj la re�an domon, kaj �ion, kion Salomono en sia koro faris en la domo de la Eternulo kaj en sia domo.
12 Kaj la Eternulo aperis al Salomono en la nokto, kaj diris al li: Mi a�dis vian pre�on, kaj Mi elektis al Mi �i tiun lokon kiel domon de oferoj.
13 Se Mi �losos la �ielon tiel, ke ne estos pluvo, a� se Mi ordonos al la lokustoj priman�i la teron, a� se Mi sendos peston sur Mian popolon,
14 sed Mia popolo, kiu portas Mian nomon, humili�os kaj pre�os kaj ser�os Mian viza�on kaj returnos sin de siaj malbonaj vojoj: tiam Mi a�skultos el la �ielo, kaj pardonos ilian pekon kaj resanigos ilian landon.
15 Nun Miaj okuloj estos nefermitaj kaj Miaj oreloj estos atentaj al pre�o sur �i tiu loko.
16 Nun Mi elektis kaj sanktigis �i tiun domon, por ke Mia nomo estu tie eterne; kaj Miaj okuloj kaj Mia koro estos tie �iutempe.
17 Kaj se vi irados anta� Mi tiel, kiel iradis via patro David, kaj vi agados konforme al �io, kion Mi ordonis al vi, kaj vi observados Miajn le�ojn kaj preskribojn:
18 tiam Mi fortikigos la tronon de via regno, kiel Mi promesis al via patro David, dirante: Ne mankos �e vi viro, reganta super Izrael.
19 Sed se vi deturnos vin, kaj forlasos Miajn le�ojn kaj Miajn ordonojn, kiujn Mi donis al vi, kaj vi iros kaj servos al aliaj dioj kaj adorklini�os anta� ili:
20 tiam Mi el�iros ilin el Mia lando, kiun Mi donis al ili; kaj �i tiun domon, kiun Mi sanktigis por Mia nomo, Mi forpu�os de anta� Mia viza�o, kaj Mi faros �in proverbo kaj mokata�o inter �iuj popoloj.
21 Kaj pri �i tiu domo, kiu estas tre alta, �iu preteriranto miregos, kaj diros: Pro kio la Eternulo agis tiele kun �i tiu lando kaj kun �i tiu domo?
22 Kaj oni respondos: Pro tio, ke ili forlasis la Eternulon, Dion de siaj patroj, kiu elkondukis ilin el la lando Egipta, kaj ili ali�is al aliaj dioj kaj adorklini�is anta� ili kaj servis al ili --pro tio Li venigis sur ilin �i tiun tutan malbonon.

1 Post paso de la dudek jaroj, dum kiuj Salomono konstruis la domon de la Eternulo kaj sian domon,
2 kaj post kiam Salomono konstruis anka� la urbojn, kiujn �iram donis al Salomono, kaj li enlo�igis tie la Izraelidojn,

3 Salomono iris kontra� �amat-Coban kaj venkoprenis �in.
4 Kaj li konstruis Tadmoron en la dezerto, kaj �iujn urbojn de provizoj, kiujn li konstruis en �amat.
5 Li anka� konstruis Bet-�oronon la supran kaj Bet-�oronon la malsupran, urbojn fortikigitajn kun muregoj, pordoj, kaj rigliloj,
6 kaj Baalaton, kaj �iujn urbojn de provizoj, kiujn Salomono havis, kaj �iujn urbojn por la �aroj kaj la urbojn por la rajdistoj, kaj �ion, kion Salomono deziris konstrui en Jerusalem kaj sur Lebanon kaj en la tuta lando de sia regado.
7 Koncerne la tutan popolon, kiu restis el la �etidoj, Amoridoj, Perizidoj, �ividoj, kaj Jebusidoj, kiuj ne estis el la Izraelidoj:
8 el iliaj infanoj, kiuj restis post ili en la lando kaj kiujn la Izraelidoj ne ekstermis, Salomono faris tributulojn �is la nuna tago.
9 Sed el la Izraelidoj Salomono ne faris servantojn por liaj laboroj, �ar ili estis militistoj, estroj de liaj korpogardistoj, estroj super liaj �aroj kaj super liaj rajdistoj.
10 La nombro de la �efaj oficistoj, kiujn havis la re�o Salomono, estis ducent kvindek.
11 La filinon de Faraono elkondukis Salomono el la urbo de David en la domon, kiun li konstruis por �i; �ar li diris: Virino ne devas lo�i �e mi en la domo de David, re�o de Izrael, �ar �i estas sankta pro tio, ke en �in eniris la kesto de la Eternulo.

12 Tiam Salomono komencis alportadi bruloferojn al la Eternulo sur tiun altaron de la Eternulo, kiun li konstruis anta� la portiko,
13 por oferadi la� la ordo de �iu tago, konforme al la ordono de Moseo pri la sabatoj, la monatkomencoj, kaj la festoj, kiuj estis tri fojojn en jaro, Pasko, Pentekosto, kaj festo de la�boj.
14 Kaj li starigis, konforme al la preskribo de sia patro David, la partiojn de la pastroj por ilia servado, kaj la Levidojn por iliaj postenoj, por ke ili glorkantu kaj servu apud la pastroj la� la ordo de �iu tago, anka� la pordegistojn la� iliaj grupoj por �iu pordego; �ar tia estis la ordono de David, la homo de Dio.
15 Kaj oni en nenio deklini�is de la ordono de la re�o pri la pastroj kaj Levidoj kaj pri la trezoroj.
16 Tiele estis aran�ita la tuta laboro de Salomono de post la tago, kiam estis fondita la domo de la Eternulo, �is la domo de la Eternulo estis tuta preta.

17 Tiam Salomono iris en Ecjon-Geberon kaj en Elaton, sur la bordo de la maro, en la lando de Edom.
18 Kaj �iram sendis al li per siaj servantoj �ipojn, kaj servistojn, kiuj konis la maron; kaj ili veturis kun la servantoj de Salomono en Ofiron, kaj prenis de tie kvarcent kvindek kikarojn da oro kaj venigis al la re�o Salomono.

1 Kiam la re�ino de �eba a�dis la famon pri Salomono, �i venis, por elprovi Salomonon per enigmoj, en Jerusalemon, kun tre granda akompanantaro, kun kameloj, portantaj aroma�ojn, multe da oro, kaj multekostajn �tonojn. Kaj �i venis al Salomono, kaj parolis kun li pri �io, kion �i havis sur sia koro.
2 Kaj Salomono solvis al �i �iujn �iajn demandojn; kaj estis nenio, kion Salomono ne scius kaj kion li ne solvus al �i.
3 Kaj la re�ino de �eba vidis la sa�econ de Salomono, kaj la domon, kiun li konstruis,
4 kaj la man�a�on de lia tablo kaj la lo�ejon de liaj sklavoj kaj la oficojn de liaj servantoj kaj iliajn vestojn, liajn vinver�istojn kaj iliajn vestojn, kaj lian iradon, kiam li iris en la domon de la Eternulo; kaj �i estis tute ravita.
5 Kaj �i diris al la re�o: Vera estas tio, kion mi a�dis en mia lando pri viaj aferoj kaj pri via sa�eco;
6 mi ne kredis iliajn vortojn, �is mi venis kaj �is miaj okuloj ekvidis; sed nun mi vidas, ke oni ne rakontis al mi e� duonon de via granda sa�eco: vi superas la famon, kiun mi a�dis.
7 Feli�aj estas viaj homoj, kaj feli�aj estas viaj servantoj, kiuj �iam staras anta� vi kaj a�das vian sa�econ.
8 Benata estu la Eternulo, via Dio, kiu favoras vin kaj sidigis vin sur via trono kiel re�on anta� la Eternulo, via Dio. Pro amo de via Dio al la Izraelidoj, por fortikigi ilin por �iam, Li faris vin re�o super ili, por ke vi zorgu pri ju�o kaj justeco.
9 Kaj �i donacis al la re�o cent dudek kikarojn da oro kaj tre multe da aroma�oj kaj multekostajn �tonojn; neniam estis aroma�oj similaj al tiuj, kiujn la re�ino de �eba donacis al la re�o Salomono.
10 Kaj la servantoj de �iram kaj la servantoj de Salomono, kiuj venigis oron el Ofir, venigis anka� santalan lignon kaj multekostajn �tonojn.
11 Kaj el la santala ligno la re�o faris �tuparojn por la domo de la Eternulo kaj por la re�a domo, anka� harpojn kaj psalterojn por la kantistoj; neniam anta�e oni vidis ion similan en la Juda lando.
12 Kaj la re�o Salomono donis al la re�ino de �eba �ion, kion �i deziris kaj kion �i petis, krom tio, kion �i alportis al la re�o. Kaj �i foriris returne en sian landon, �i kaj �iaj servantoj.

13 La pezo de la oro, kiu estis alportita al Salomono dum unu jaro, estis sescent sesdek ses kikaroj da oro;
14 krom tio la disportistoj kaj komercistoj alportadis, kaj anka� �iuj re�oj de Arabujo kaj la regionestroj alportadis al Salomono oron kaj ar�enton.
15 Kaj la re�o Salomono faris ducent grandajn �ildojn el for�ita oro (sescent sikloj da for�ita oro estis uzitaj por �iu �ildo),
16 kaj tricent malgrandajn �ildojn el for�ita oro (tricent sikloj da oro estis uzitaj por �iu el tiuj �ildoj), kaj la re�o metis ilin en la arbardomon de Lebanon.
17 Kaj la re�o faris grandan tronon el eburo kaj tegis �in per pura oro.
18 Kaj ses �tupojn havis la trono, kaj oran piedbenketon, alfortikigitajn al la trono, kaj brakapogojn amba�flanke de la sidloko, kaj du leonojn, starantajn apud la brakapogoj.
19 Kaj ankora� dek du leonoj tie staris sur la ses �tupoj amba�flanke; io simila ne ekzistis en iu regno.
20 Kaj �iuj trinkvazoj de la re�o Salomono estis el oro, kaj �iuj vazoj de la Lebanona arbardomo estis el pura oro; ar�ento en la tempo de Salomono estis rigardata kiel senvalora.
21 �ar la re�o havis �ipojn, kiuj iradis en Tar�i�on kun la servantoj de �iram; unu fojon en tri jaroj venadis la �ipoj el Tar�i�, alportante oron, ar�enton, eburon, simiojn, kaj pavojn.
22 Tiel la re�o Salomono superis �iujn re�ojn de la tero per ri�eco kaj sa�eco.
23 Kaj �iuj re�oj de la tero penis vidi Salomonon, por a�di lian sa�econ, kiun Dio enmetis en lian koron.
24 Kaj ili alportadis �iu sian donacon: vazojn ar�entajn, vazojn orajn, vestojn, batalilojn, aroma�ojn, �evalojn, kaj mulojn, �iujare.
25 Kaj Salomono havis kvar mil �evalstalojn, �arojn, kaj dek du mil rajdistojn; kaj li lokis ilin en la urboj de �aroj kaj �e la re�o en Jerusalem.
26 Li regis super �iuj re�oj, de la Rivero �is la lando Fili�ta kaj �is la limo de Egiptujo.
27 Kaj la re�o atingis tion, ke la ar�ento en Jerusalem estis kiel �tonoj, kaj la cedroj estis en tiel granda kvanto, kiel sikomoroj sur malaltaj lokoj.
28 �evalojn oni venigadis al Salomono el Egiptujo kaj el �iuj landoj.

29 La tuta cetera historio de Salomono, la unua kaj la lasta, estas priskribita en la kroniko de la profeto Natan, en la profeta�oj de A�ija, la �iloano, kaj en la vizioj de Jedo, la viziisto, pri Jerobeam, filo de Nebat.
30 Kaj Salomono re�is en Jerusalem super la tuta Izrael kvardek jarojn.
31 Kaj Salomono ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en la urbo de lia patro David. Kaj anstata� li ekre�is Re�abeam, lia filo.

1 Re�abeam iris en �e�emon, �ar en �e�emon venis �iuj Izraelidoj, por fari lin re�o.
2 Kiam tion a�dis Jerobeam, filo de Nebat (�ar li estis en Egiptujo, kien li forkuris de la re�o Salomono), Jerobeam revenis el Egiptujo.
3 Kaj oni sendis, kaj vokis lin. Tiam venis Jerobeam kaj la tuta Izrael, kaj ili ekparolis al Re�abeam, dirante:
4 Via patro tro pezigis nian jugon; nun deprenu iom de la malfacilaj laboroj de via patro, kaj de lia peza jugo, kiun li metis sur nin, kaj tiam ni servados al vi.
5 Kaj li diris al ili: Post tri tagoj revenu al mi. Kaj la popolo disiris.
6 Kaj la re�o Re�abeam konsili�is kun la maljunuloj, kiuj staradis anta� lia patro Salomono dum lia vivo, kaj li diris: Kiel vi konsilas respondi al �i tiu popolo?
7 Kaj ili diris al li jene: Se vi estos bona al �i tiu popolo kaj montros al ili favoron kaj parolos al ili bonajn vortojn, ili estos al vi servantoj por �iam.
8 Sed li ne atentis la konsilon de la maljunuloj, kiun ili donis al li; kaj li konsili�is kun la junuloj, kiuj elkreskis kune kun li kaj staris anta� li.
9 Kaj li diris al ili: Kion vi konsilas, ke ni respondu al �i tiu popolo, kiu diris al mi jene: Faru malpli peza la jugon, kiun via patro metis sur nin?
10 Kaj la junuloj, kiuj elkreskis kune kun li, parolis al li, dirante: Tiele diru al la popolo, kiu diris al vi: Via patro faris nian jugon tro peza, kaj vi faru �in malpli peza --tiele diru al ili: Mia malgranda fingro estas pli dika, ol la lumboj de mia patro;
11 tial se mia patro �ar�is vin per peza jugo, mi ankora� pli pezigos vian jugon; mia patro vin punadis per vipoj, sed mi vin punados per skorpioj.
12 Kaj Jerobeam kaj la tuta popolo venis al Re�abeam en la tria tago, kiel la re�o ordonis, dirante: Revenu al mi en la tria tago.
13 Kaj la re�o respondis al ili malafable; kaj la re�o Re�abeam ne atentis la konsilon de la maljunuloj;
14 kaj li parolis al ili la� la konsilo de la junuloj, dirante: Mia patro pezigis vian jugon, sed mi �in ankora� pli pezigos; mia patro vin punadis per vipoj, sed mi vin punados per skorpioj.
15 Kaj la re�o ne a�skultis la popolon; �ar estis tiel destinite de Dio, por ke la Eternulo plenumu Sian vorton, kiun Li diris per A�ija, la �iloano, al Jerobeam, filo de Nebat.
16 Kiam �iuj Izraelidoj vidis, ke la re�o ilin ne obeas, tiam la popolo respondis al la re�o, dirante: Kian parton ni havas en David? ni ne havas hereda�on en la filo de Ji�aj; iru, ho Izraelidoj, �iu al sia tendo! nun zorgu mem pri via domo, ho David! Kaj �iuj Izraelidoj disiris al siaj tendoj.
17 Sed super la Izraelidoj, kiuj lo�is en la urboj de Judujo, regis Re�abeam.
18 Kaj la re�o Re�abeam sendis Hadoramon, la estron super la impostoj; sed la Izraelidoj �etis sur lin �tonojn, kaj li mortis. Kaj la re�o Re�abeam rapide sidi�is en �aro, por forkuri en Jerusalemon.
19 Tiamaniere Izrael defalis de la domo de David �is la nuna tago.

1 Kiam Re�abeam venis en Jerusalemon, li kolektis el la domo de Jehuda kaj de Benjamen cent okdek mil elektitajn militistojn, por militi kontra� Izrael, por revenigi la regnon al Re�abeam.
2 Sed aperis vorto de la Eternulo al �emaja, homo de Dio, dirante:
3 Diru al Re�abeam, filo de Salomono, re�o de Judujo, kaj al �iuj Izraelidoj en la lando de Jehuda kaj de Benjamen jene:
4 Tiele diras la Eternulo: Ne iru kaj ne militu kontra� viaj fratoj; reiru �iu al sia domo, �ar de Mi estas farita �i tiu afero. Kaj ili obeis la vortojn de la Eternulo, kaj rifuzis iri kontra� Jerobeamon.
5 Re�abeam lo�is en Jerusalem, kaj li konstruis fortika�ojn en la urboj de Judujo.
6 Li prikonstruis Bet-Le�emon, Etamon, Tekoan,
7 Bet-Curon, So�on, Adulamon,
8 Gaton, Mare�an, Zifon,
9 Adoraimon, La�i�on, Azekan,
10 Corean, Ajalonon, kaj �ebronon, kiuj estis urboj fortikigitaj en la lando de Jehuda kaj de Benjamen.
11 Li fortigis tiujn fortika�ojn kaj starigis tie estrojn, aran�is provizejojn de man�a�oj, oleo, kaj vino.
12 Kaj en �iu urbo li kolektis �ildojn kaj lancojn, kaj tre fortigis ilin. Kaj Jehuda kaj Benjamen restis liaj.
13 La pastroj kaj Levidoj, kiuj estis en la tuta lando de Izrael, kolekti�is al li el �iuj siaj regionoj;
14 la Levidoj forlasis siajn anta�urbojn kaj sian poseda�on kaj iris en Judujon kaj Jerusalemon, �ar Jerobeam kaj liaj filoj forpu�is ilin de la pastrado al la Eternulo.
15 Li starigis �e si pastrojn por la alta�oj, por la kaproj kaj bovidoj, kiujn li faris.
16 Post ili el �iuj triboj de Izrael tiuj homoj, kiuj havis la inklinon turnadi sin al la Eternulo, Dio de Izrael, venadis en Jerusalemon, por fari oferojn al la Eternulo, Dio de iliaj patroj.
17 Kaj ili fortigadis la regnon de Judujo, kaj subtenadis Re�abeamon, filon de Salomono, dum tri jaroj; �ar ili iradis la� la vojo de David kaj Salomono dum tri jaroj.
18 Re�abeam prenis al si kiel edzinon Ma�alaton, filinon de Jerimot, filo de David, kaj de Abi�ail, filino de Eliab, filo de Ji�aj.
19 �i naskis al li filojn: Jeu�, �emarja, kaj Zaham.
20 Post �i li prenis Maa�an, filinon de Ab�alom; kaj �i naskis al li Abijan, Atajon, Zizan, kaj �elomiton.
21 Re�abeam amis Maa�an, filinon de Ab�alom, pli ol �iujn siajn edzinojn kaj kromvirinojn; �ar li havis dek ok edzinojn kaj sesdek kromvirinojn, kaj li naskigis dudek ok filojn kaj sesdek filinojn.
22 Re�abeam starigis Abijan, filon de Maa�a, kiel �efon, kiel princon inter liaj fratoj, intencante fari lin re�o.
23 Li agadis prudente; li dissendis �iujn siajn filojn en �iujn regionojn de Jehuda kaj de Benjamen, en �iujn fortikigitajn urbojn; li donis al ili grandajn vivrimedojn kaj prenis por ili multe da edzinoj.

1 Kiam fortiki�is la regno de Re�abeam kaj li fari�is forta, li forlasis la instruon de la Eternulo, kaj kun li la tuta Izrael.
2 En la kvina jaro de la re�o Re�abeam iris �i�ak, re�o de Egiptujo, kontra� Jerusalemon (�ar ili pekis kontra� la Eternulo)
3 kun mil ducent �aroj kaj sesdek mil rajdistoj; sennombra estis la popolo, kiu venis kun li el Egiptujo: la Luboj, Sukioj, kaj Etiopoj.
4 Kaj li venkoprenis la fortikigitajn urbojn de Judujo kaj aliris �is Jerusalem.
5 Tiam la profeto �emaja venis al Re�abeam, kaj al la estroj de Judujo, kiuj kolekti�is en Jerusalem pro �i�ak, kaj li diris al ili: Tiele diras la Eternulo: Vi forlasis Min, tial anka� Mi forlasas vin en la manojn de �i�ak.
6 Tiam humili�is la estroj de Izrael kaj la re�o, kaj diris: Justa estas la Eternulo.
7 Kiam la Eternulo vidis, ke ili humili�is, tiam aperis vorto de la Eternulo al �emaja, dirante: Ili humili�is, tial Mi ne ekstermos ilin; Mi donos al ili iom da savo, kaj Mia kolero ne elver�i�os sur Jerusalemon per �i�ak;
8 tamen ili estos liaj subuloj, por ke ili eksciu, kio estas servado al Mi kaj servado al teraj regnoj.
9 Kaj �i�ak, re�o de Egiptujo, iris kontra� Jerusalemon, kaj li forprenis la trezorojn de la domo de la Eternulo kaj la trezorojn de la re�a domo, �ion li prenis; li prenis anka� la orajn �ildojn, kiujn faris Salomono.
10 Kaj la re�o Re�abeam faris anstata� ili �ildojn kuprajn, kaj transdonis ilin en la manojn de la estroj de korpogardistoj, kiuj gardadis la enirejon de la re�a domo.
11 Kaj �iufoje, kiam la re�o iris en la domon de la Eternulo, venis la korpogardistoj, portis ilin, kaj poste returne portis ilin en la �ambron de la korpogardistoj.
12 Kiam li humili�is, tiam deturni�is de li la kolero de la Eternulo, kaj ne �io pereis; �ar en Judujo estis ankora� io bona.
13 La re�o Re�abeam fortiki�is en Jerusalem, kaj li re�is. La a�on de kvardek unu jaroj havis Re�abeam, kiam li fari�is re�o; kaj dek sep jarojn li re�is en Jerusalem, la urbo, kiun elektis la Eternulo inter �iuj triboj de Izrael, por estigi tie Sian nomon. La nomo de lia patrino estis Naama, la Amonidino.
14 Li agis malbone, �ar li ne alkutimigis sian koron al ser�ado de la Eternulo.
15 La historio de Re�abeam, la unua kaj la lasta, estas priskribita en la kronikoj de la profeto �emaja kaj de la viziisto Ido, �e la genealogio. Kaj inter Re�abeam kaj Jerobeam estis militoj dum ilia tuta vivo.
16 Kaj Re�abeam ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en la urbo de David. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Abija.

1 En la dek-oka jaro de la re�o Jerobeam ekre�is Abija super Judujo.
2 Tri jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Mi�aja, filino de Uriel, el Gibea. Milito estis inter Abija kaj Jerobeam.
3 Abija eliris en la militon kun anaro da bonaj militistoj, konsistanta el kvarcent mil viroj elektitaj; Jerobeam eliris en la militon kontra� li kun okcent mil viroj elektitaj, bonaj militistoj.
4 Abija stari�is supre sur la monto Cemaraim, kiu estas en la montaro de Efraim, kaj diris: A�skultu min, ho Jerobeam kaj la tuta Izrael!
5 Vi devas ja scii, ke la Eternulo, Dio de Izrael, donis la re�adon super Izrael por �iam al David, al li kaj al liaj filoj, per interligo de salo.
6 Sed levi�is Jerobeam, filo de Nebat, servanto de Salomono, filo de David, kaj ribelis kontra� sia sinjoro.
7 Kaj kolekti�is �irka� li homoj vantaj, homoj malvirtaj, kaj superfortis Re�abeamon, filon de Salomono; Re�abeam estis juna kaj molkora kaj ne povis rezisti al ili.
8 Kaj nun vi pensas, ke vi havos forton kontra� la regno de la Eternulo en la mano de la filoj de David, �ar vi prezentas grandan amason, kaj vi havas orajn bovidojn, kiujn Jerobeam faris dioj por vi.
9 Vi elpu�is ja la pastrojn de la Eternulo, la Aaronidojn kaj Levidojn, kaj vi faris al vi pastrojn kiel la popoloj de la aliaj landoj; �iu, kiu venas por sia konsekrado kun bovo kaj kun sep �afoj, fari�as pastro por la nedioj.
10 Sed kun ni estas la Eternulo, nia Dio; ni ne forlasis Lin; kaj al la Eternulo servas pastroj Aaronidoj kaj Levidoj la� ilia ofico,
11 kaj ili bruligas al la Eternulo bruloferojn �iumatene kaj �iuvespere, kaj incensan aroma�on, kaj ili aran�as panon sur pura tablo, kaj la oran kandelabron kun �iaj lucernoj, ke ili brulu �iuvespere; �ar ni plenumas la preskribon de la Eternulo, nia Dio, kaj vi forlasis Lin.
12 Vidu, kun ni, kiel nia �efo, estas Dio, kaj anka� Liaj pastroj kaj la�tesonaj trumpetoj, por trumpetegi kontra� vi. Ho Izraelidoj, ne militu kontra� la Eternulo, Dio de viaj patroj, �ar vi ne havos sukceson.
13 Dume Jerobeam �irka�irigis embuskon, kiu aperis malanta� ili; tiamaniere estis militistoj anta� la Judoj kaj embusko malanta� ili.
14 La Judoj sin returnis, kaj ekvidis, ke ili havas batalon anta�e kaj malanta�e. Tiam ili ekkriis al la Eternulo, kaj la pastroj ektrumpetis per la trumpetoj.
15 Kaj la Judoj la�te ekbruis; kaj kiam la Judoj ekbruis, Dio frapis Jerobeamon kaj �iujn Izraelidojn anta� Abija kaj la Judoj.
16 Kaj la Izraelidoj ekkuris anta� la Judoj, kaj Dio transdonis ilin en la manojn de �i tiuj.
17 Kaj Abija kaj lia popolo faris inter ili grandan baton; kaj falis mortigitoj el Izrael kvincent mil viroj elektitaj.
18 Tiam humili�is la Izraelidoj, kaj forti�is la Judoj, �ar ili apogis sin sur la Eternulo, Dio de iliaj patroj.
19 Kaj Abija persekutis Jerobeamon, kaj prenis de li urbojn: Bet- Elon kun �iaj filinurboj, Je�anan kun �iaj filinurboj, kaj Efrainon kun �iaj filinurboj.
20 Kaj Jerobeam ne plu reforti�is en la tempo de Abija. Kaj la Eternulo frapis lin, kaj li mortis.
21 Sed Abija forti�is. Kaj li prenis al si dek kvar edzinojn, kaj li naskigis dudek du filojn kaj dek ses filinojn.
22 La cetera historio de Abija, liaj agoj, kaj liaj vortoj estas priskribitaj en la komentario de la profeto Ido.

1 Kaj Abija ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en la urbo de David. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Asa. En lia tempo la lando estis trankvila dum dek jaroj.
2 Asa agadis bone kaj juste anta� la Eternulo, sia Dio.
3 Li forigis la altarojn de fremdaj dioj kaj la alta�ojn, li disbatis la statuojn, kaj dehakis la sanktajn stangojn.
4 Kaj li ordonis al la Judoj turni sin al la Eternulo, Dio de iliaj patroj, por plenumi la instruon kaj la ordonojn.
5 Li forigis el �iuj urboj de Judujo la alta�ojn kaj la kolonojn de la suno. Kaj la regno estis trankvila sub li.
6 Li konstruis urbojn fortikigitajn en Judujo; la lando estis trankvila, kaj li ne havis militon en tiuj jaroj, �ar la Eternulo donis al li ripozon.
7 Kaj li diris al la Judoj: Ni prikonstruu �i tiujn urbojn, ni �irka�igu ilin per muregoj kaj turoj, pordoj, kaj rigliloj. La lando estas ankora� nia, �ar ni turnis nin al la Eternulo, nia Dio; ni turnis nin, kaj Li donis al ni trankvilecon �irka�e. Kaj ili konstruis, kaj la afero iris sukcese.
8 Kaj Asa havis militistaron: da viroj armitaj per �ildo kaj lanco el la Jehudaidoj tricent mil, kaj el la Benjamenidoj da viroj portantaj man�ildon kaj pafantaj per pafarko estis ducent okdek mil; �iuj ili estis bravaj militistoj.
9 Eliris kontra� ilin Zera�, la Etiopo, kun militistaro de unu miliono kaj kun tricent �aroj, kaj li venis �is Mare�a.
10 Kaj eliris Asa renkonte al li, kaj ili aran�i�is al batalo en la valo Cefata, apud Mare�a.
11 Kaj Asa ekvokis al la Eternulo, sia Dio, kaj diris: Ho Eternulo, por Vi ne estas diferenco helpi al grandnombrulo a� al senfortulo; helpu do al ni, ho Eternulo, nia Dio, �ar sur Vi ni nin apogas kaj en Via nomo ni venis kontra� �i tiun grandan anaron. Ho Eternulo, Vi estas nia Dio; kontra� Vi neniu homo montri�u forta.
12 Kaj la Eternulo frapis la Etiopojn anta� Asa kaj anta� la Judoj, kaj la Etiopoj forkuris.
13 Kaj Asa, kaj la popolo, kiu estis kun li, persekutis ilin �is Gerar; kaj la Etiopoj falis tiel, ke neniu el ili restis vivanta; �ar ili estis frakasitaj anta� la Eternulo kaj anta� Lia militistaro. Kaj ili forportis tre multe da militakira�o.
14 Kaj ili venkobatis �iujn urbojn �irka�e de Gerar, �ar sur ilin falis teruro de la Eternulo; kaj ili prirabis �iujn urbojn, �ar en ili trovi�is multe da rabebla�o.
15 Anka� ili disbatis la tendojn de la brutoj, kaptis multe da �afoj kaj da kameloj, kaj revenis en Jerusalemon.

1 Sur Azarjan, filon de Oded, venis la spirito de Dio.
2 Kaj li eliris anta� Asan, kaj diris al li: A�skultu min, ho Asa kaj �iuj Jehudaidoj kaj Benjamenidoj: la Eternulo estas kun vi, kiam vi estas kun Li; kaj se vi Lin ser�os, vi Lin trovos, sed se vi Lin forlasos, Li forlasos vin.
3 Dum longa tempo Izrael estos sen la vera Dio, sen instruanta pastro, kaj sen instruo;
4 sed en sia mizero ili returnos sin al la Eternulo, Dio de Izrael; kaj ili ser�os Lin, kaj Li trovigos Sin al ili.
5 En tiu tempo ne havos pacon la eliranto nek la eniranto, �ar grandaj tumultoj estos �e �iuj lo�antoj de la landoj.
6 Nacio disbatos nacion kaj urbo urbon, �ar Dio konfuzos ilin per diversaj malfeli�oj.
7 Sed vi estu kura�aj, kaj ne faligu viajn manojn; �ar ekzistas rekompenco pro viaj faroj.
8 Kiam Asa a�dis tiujn vortojn kaj la profeta�on de la profeto Oded, li kura�i�is, kaj el�etis la abomeninda�ojn el la tuta lando de Jehuda kaj de Benjamen, kaj el la urboj, kiujn li venkoprenis sur la monto de Efraim; kaj li renovigis la altaron de la Eternulo, starantan anta� la portiko de la Eternulo.
9 Kaj li kunvenigis �iujn Jehudaidojn kaj Benjamenidojn, kaj la kun ili lo�antajn enmigrintojn el la tribo de Efraim, de Manase, kaj de Simeon; �ar ili en granda nombro transiris al li de Izrael, kiam ili vidis, ke la Eternulo, lia Dio, estas kun li.
10 Kaj ili kunvenis en Jerusalemon en la tria monato de la dek-kvina jaro de la re�ado de Asa.
11 Kaj ili alportis en tiu tago oferojn al la Eternulo el la militakira�o, kiun ili venigis: sepcent bovojn kaj sep mil �afojn.
12 Kaj ili faris interligon, ke ili strebados al la Eternulo, Dio de iliaj patroj, per sia tuta koro kaj per sia tuta animo,
13 kaj ke �iu, kiu ne turnos sin al la Eternulo, Dio de Izrael, devas morti, �u tio estas malgranda, �u granda, �u viro, �u virino.
14 Kaj ili �uris al la Eternulo per la�ta vo�o, per �ojkriado, per trumpetoj kaj kornoj.
15 Kaj �iuj Judoj �ojis pri la �uro, �ar ili �uris el sia tuta koro, ili ser�is Lin kun plena fervoro, kaj Li trovigis Sin al ili. Kaj la Eternulo donis al ili trankvilecon �irka�e.
16 Kaj e� Maa�an, la patrinon, la re�o Asa senigis je �ia titolo de re�ino, pro tio, ke �i faris idolon por A�tar. Kaj Asa dishakis �ian idolon, dispecigis �in kaj forbruligis �e la torento Kidron.
17 Tamen la alta�oj ne estis forigitaj �e Izrael; sed la koro de Asa estis perfekta dum lia tuta vivo.
18 Li enportis en la domon de Dio la konsekrita�ojn de sia patro, kaj siajn proprajn konsekrita�ojn, ar�enton kaj oron kaj vazojn.
19 Kaj ne estis milito �is la tridek-kvina jaro de la re�ado de Asa.

1 En la tridek-sesa jaro de la re�ado de Asa iris Baa�a, re�o de Izrael, kontra� Judujon, kaj li konstruis Raman, por bari la eliradon kaj eniradon al Asa, re�o de Judujo.
2 Tiam Asa elprenis ar�enton kaj oron el la trezorejoj de la domo de la Eternulo kaj de la re�a domo, kaj sendis al Ben-Hadad, re�o de Sirio, kiu lo�is en Damasko, kaj dirigis al li:
3 Estas interligo inter mi kaj vi, kiel inter mia patro kaj via patro; jen mi sendas al vi ar�enton kaj oron: neniigu vian interligon kun Baa�a, re�o de Izrael, por ke li foriru de mi.
4 Kaj Ben-Hadad obeis la re�on Asa, kaj sendis siajn militestrojn kontra� la urbojn de Izrael, kaj ili venkobatis Ijonon kaj Danon kaj Abel-Maimon, kaj �iujn provizejojn en la urboj de Naftali.
5 Kiam Baa�a tion a�dis, li �esis konstrui Raman kaj haltigis sian laboradon.
6 Tiam la re�o Asa prenis �iujn Judojn; kaj ili forportis la �tonojn de Rama kaj �ian lignon, el kiuj Baa�a faris la konstruadon; kaj li konstruis el tio Geban kaj Micpan.
7 En tiu tempo venis la anta�vidisto �anani al Asa, re�o de Judujo, kaj diris al li: �ar vi apogis vin sur la re�o de Sirio, kaj ne apogis vin sur la Eternulo, via Dio, tial savi�is el via mano la militistaro de la re�o de Sirio.
8 �u la Etiopoj kaj Luboj ne estis kun granda forto, kun �aroj kaj rajdistoj en tre granda nombro? tamen, �ar vi apogis vin sur la Eternulo, Li transdonis ilin en vian manon;
9 �ar la okuloj de la Eternulo �irka�rigardas la tutan teron, por subteni tiujn, kies koro estas plene aldonita al Li. Malsa�e vi agis per �i tio; pro tio de nun vi havos militojn.
10 Asa ekkoleris kontra� la anta�vidisto kaj metis lin en malliberejon, �ar li indignis kontra� li pro tio; anka� kelkajn el la popolo Asa premis en tiu tempo.
11 La historio de Asa, la unua kaj la lasta, estas priskribita en la libro de la re�oj de Judujo kaj Izrael.
12 En la tridek-na�a jaro de sia re�ado Asa malsani�is je siaj piedoj; tre forta fari�is lia malsano; sed e� en sia malsano li turnis sin ne al la Eternulo, sed al kuracistoj.
13 Kaj Asa ekdormis kun siaj patroj, kaj mortis en la kvardek-unua jaro de sia re�ado.
14 Kaj oni enterigis lin en lia tombo, kiun li pretigis al si en la urbo de David; kaj oni ku�igis lin sur lito plenigita de aroma�oj kaj diversaj lerte preparitaj �mira�oj, kaj oni faris por li tre grandan brulon.

1 Anstata� li ekre�is lia filo Jeho�afat. Kaj li fari�is potenca kontra� Izrael.
2 Li starigis militistaron en �iuj fortikigitaj urboj de Judujo, kaj starigis garnizonojn en la lando de Jehuda, kaj en la urboj de Efraim, kiujn venkoprenis lia patro Asa.
3 Kaj la Eternulo estis kun Jeho�afat, �ar li iradis la� la anta�aj vojoj de sia patro David kaj ne turnis sin al la Baaloj,
4 sed nur la Dion de sia patro li ser�is kaj Liajn ordonojn li sekvis, ne simile al la agado de Izrael.
5 Kaj la Eternulo fortikigis la regnon en lia mano, kaj �iuj Judoj donacis donacojn al Jeho�afat, kaj li havis multe da ri�eco kaj da honoro.
6 Lia koro alti�is sur la vojoj de la Eternulo; li anka� forigis la alta�ojn kaj la sanktajn stangojn el Judujo.
7 En la tria jaro de lia re�ado li sendis siajn eminentulojn Ben-�ail, Obadja, Ze�arja, Netanel, kaj Mi�aja, ke ili instruu en la urboj de Judujo;
8 kaj kun ili la Levidojn �emaja, Netanja, Zebadja, Asahel, �emiramot, Jehonatan, Adonija, Tobija, kaj Tob-Adonija, la Levidojn, kaj kun ili la pastrojn Eli�ama kaj Jehoram.
9 Kaj ili instruis en Judujo, havante kun si libron de instruo de la Eternulo; ili trairis �iujn urbojn de Judujo kaj instruis la popolon.
10 Kaj timo anta� la Eternulo estis en �iuj regnoj de la landoj, kiuj estis �irka� Judujo, kaj ili ne militis kontra� Jeho�afat.
11 De la Fili�toj oni alportadis al Jeho�afat donacojn, kaj ar�enton kiel tributon; anka� la Araboj venigadis al li malgrandajn brutojn: sep mil sepcent �afojn kaj sep mil sepcent kaprojn.
12 Jeho�afat fari�adis �iam pli granda kaj atingis grandan altecon. Kaj li konstruis en Judujo kastelojn kaj grenurbojn.
13 Kaj multe da laboroj li havis en la urboj de Judujo, kaj bravajn militistojn en Jerusalem.
14 Jen estas ilia ordo la� iliaj patrodomoj: �e la Jehudaidoj estis milestroj: la estro Adna, kaj kun li estis tricent mil bravaj militistoj;
15 apud li estis la estro Jeho�anan, kaj kun li ducent okdek mil;
16 apud li estis Amasja, filo de Zi�ri, kiu konsekris sin al la Eternulo, kaj kun li estis ducent mil bravaj militistoj.
17 �e la Benjamenidoj estis: brava militisto Eljada, kaj kun li ducent mil viroj armitaj per pafarko kaj �ildo;
18 apud li estis Jehozabad, kaj kun li cent okdek mil viroj armitaj por la militistaro.
19 Tiuj servis al la re�o, krom tiuj, kiujn la re�o starigis en la fortikigitaj urboj de la tuta Judujo.

1 Jeho�afat havis multe da ri�eco kaj honoro; kaj li boparenci�is kun A�ab.
2 Post kelke da jaroj li veturis al A�ab en Samarion. Kaj A�ab bu�is multe da �afoj kaj bovoj por li, kaj por la popolo, kiu estis kun li, kaj konvinkis lin iri kontra� Ramoton en Gilead.
3 Kaj A�ab, re�o de Izrael, diris al Jeho�afat, re�o de Judujo: �u vi iros kun mi kontra� Ramoton en Gilead? Kaj �i tiu respondis al li: Mi estas kiel vi, kaj mia popolo estas kiel via popolo; ni iros kun vi en la militon.
4 Kaj Jeho�afat diris al la re�o de Izrael: Demandu hodia� la vorton de la Eternulo.
5 Tiam la re�o de Izrael kunvenigis la profetojn, kvarcent homojn, kaj diris al ili: �u ni iru milite kontra� Ramoton en Gilead, a� mi tion ne faru? Kaj ili respondis: Iru, kaj Dio �in transdonos en la manon de la re�o.
6 Sed Jeho�afat diris: �u ne trovi�as �i tie ankora� iu profeto de la Eternulo, kiun ni povus demandi?
7 Kaj la re�o de Izrael diris al Jeho�afat: Ekzistas ankora� unu homo, per kiu ni povas demandi la Eternulon, sed mi lin malamas, �ar neniam li profetas pri mi ion bonan, sed dum sia tuta vivo nur malbonon; tio estas Mi�aja, filo de Jimla. Sed Jeho�afat diris: La re�o ne parolu tiel.
8 Tiam la re�o de Izrael alvokis unu korteganon, kaj diris: Venigu rapide Mi�ajan, filon de Jimla.
9 La re�o de Izrael, kaj Jeho�afat, re�o de Judujo, sidis �iu sur sia se�o, vestitaj per siaj vestoj; ili sidis sur placo anta� la pordego de Samario, kaj �iuj profetoj profetadis anta� ili.
10 Kaj Cidkija, filo de Kenaana, faris al si ferajn kornojn, kaj diris: Tiele diras la Eternulo: Per �i tio vi kornobatos la Sirianojn, �is vi ilin tute ekstermos.
11 Kaj �iuj profetoj profetis tiel same, dirante: Iru kontra� Ramoton en Gilead kaj sukcesu, �ar la Eternulo �in transdonos en la manon de la re�o.
12 La sendito, kiu iris por voki Mi�ajan, diris al li: Jen la vortoj de la profetoj unuanime anta�diras bonon al la re�o; estu do via vorto simila al la vorto de �iu el ili, kaj anta�diru bonon.
13 Sed Mi�aja diris: Kiel vivas la Eternulo: kion mia Dio diros al mi, tion mi diros.
14 Kaj kiam li venis al la re�o, la re�o diris al li: Mi�aja! �u ni iru milite kontra� Ramoton en Gilead, a� ni tion ne faru? Kaj tiu diris: Iru kaj sukcesu, kaj ili estos transdonitaj en vian manon.
15 Tiam la re�o diris al li: Multfoje mi vin �urligas, ke vi parolu al mi nur la veron en la nomo de la Eternulo.
16 Kaj tiu diris: Mi vidis �iujn Izraelidojn dis�etitaj sur la montoj, kiel �afoj, kiuj ne havas pa�tanton; kaj la Eternulo diris: Ili ne havas estrojn, ili reiru pace �iu al sia domo.
17 Kaj la re�o de Izrael diris al Jeho�afat: �u mi ne diris al vi, ke li profetos pri mi ne bonon, sed nur malbonon?
18 Sed Mi�aja diris: Tial a�skultu la vorton de la Eternulo: mi vidis la Eternulon, sidantan sur Sia trono, kaj la tuta armeo de la �ielo staris dekstre kaj maldekstre de Li.
19 Kaj la Eternulo diris: Kiu allogos A�abon, re�on de Izrael, ke li iru kaj falu en Ramot en Gilead? Kaj unu parolis tiel, alia parolis alie.
20 Tiam eliris spirito kaj stari�is anta� la Eternulo, kaj diris: Mi lin allogos. Kaj la Eternulo diris al li: Per kio?
21 Kaj tiu respondis: Mi eliros kaj faros min spirito mensoga en la bu�o de �iuj liaj profetoj. Kaj Li diris: Vi allogos kaj havos sukceson; eliru kaj agu tiel.
22 Kaj nun jen la Eternulo metis mensogan spiriton en la bu�on de tiuj viaj profetoj, kaj la Eternulo decidis por vi malbonon.
23 Tiam aliris Cidkija, filo de Kenaana, kaj frapis Mi�ajan sur la vango, kaj diris: Per kiu vojo la spirito de la Eternulo transiris de mi, por paroli per vi?
24 Mi�aja respondis: Jen vi tion vidos en tiu tago, kiam vi eniros en internan �ambron, por vin ka�i.
25 Tiam la re�o de Izrael diris: Prenu Mi�ajan, kaj konduku lin al la urbestro Amon kaj al la re�ido Joa�,
26 kaj diru: Tiele diras la re�o: Metu �i tiun en malliberejon, kaj nutru lin per mizera pano kaj mizera akvo, �is mi revenos en paco.
27 Sed Mi�aja diris: Se vi revenos en paco, en tiu okazo ne parolis per mi la Eternulo. Kaj li diris: A�skultu, �iuj popoloj.

28 Kaj la re�o de Izrael, kaj Jeho�afat, re�o de Judujo, iris al Ramot en Gilead.
29 Kaj la re�o de Izrael diris al Jeho�afat: Mi alivestos min kaj iros en la batalon, sed vi surmetu viajn vestojn. Kaj la re�o de Izrael alivestis sin, kaj ili iris en la batalon.
30 Kaj la re�o de Sirio ordonis al siaj �arestroj jene: Batalu ne kontra� iu malgranda a� granda, sed sole nur kontra� la re�o de Izrael.
31 Kiam la �arestroj ekvidis Jeho�afaton, ili pensis, ke tio estas la re�o de Izrael, kaj ili �irka�is lin, por batali kontra� li; sed Jeho�afat ekkriis, kaj la Eternulo helpis al li, kaj Dio forigis ilin de li.
32 Kiam la �arestroj vidis, ke tio ne estas la re�o de Izrael, ili forturnis sin de li.
33 Kaj unu viro sen ia celo stre�is la pafarkon, kaj vundis la re�on de Izrael inter la artikoj de la kiraso. Kaj �i tiu diris al sia veturiganto: Turnu vian manon kaj elveturigu min el la militistaro, �ar mi estas vundita.
34 Sed la batalo pliforti�is en tiu tago; kaj la re�o de Izrael staris sur la �aro kontra� la Sirianoj �is la vespero, kaj li mortis en la momento de la mallevi�o de la suno.

1 Jeho�afat, re�o de Judujo, revenis bonstate en sian hejmon, en Jerusalemon.
2 Kaj eliris renkonte al li Jehu, filo de �anani, la viziisto, kaj diris al la re�o Jeho�afat: �u oni devas helpi al malvirtulo? vi amas la malamikojn de la Eternulo, kaj pro tio estas sur vi la kolero de la Eternulo.
3 Tamen bona�oj estas trovitaj en vi, �ar vi ekstermis la sanktajn stangojn el la lando kaj direktis vian koron al la ser�ado de Dio.

4 Kaj Jeho�afat lo�is en Jerusalem. Kaj denove li iris al la popolo, de Beer-�eba �is la monto de Efraim, kaj revenigis ilin al la Eternulo, Dio de iliaj patroj.
5 Li starigis ju�istojn en la lando, en �iuj fortikigitaj urboj de Judujo, en �iu urbo aparte.
6 Kaj li diris al la ju�istoj: Rigardu, kion vi faras, �ar ne por homo vi ju�as, sed por la Eternulo; Li estos kun vi en la aferoj de ju�ado.
7 Estu do en vi timo anta� la Eternulo, agadu singarde; �ar �e la Eternulo, nia Dio, ne ekzistas maljusteco, nek personfavorado, nek akceptado de suba�etoj.
8 Anka� en Jerusalem Jeho�afat starigis virojn el la Levidoj, pastroj, kaj �efoj de patrodomoj de Izrael, por ju�ado anta� la Eternulo kaj por ju�aj disputoj. Kaj ili revenis al Jerusalem.
9 Kaj li ordonis al ili jene: Tiele agu en timo anta� la Eternulo, en fideleco kaj kun pura koro:
10 en �iu ju�a disputo, kiu venos anta� vin de viaj fratoj, kiuj lo�as en siaj urboj, �u pri afero de sango, �u pri religia preskribo, ordono, le�oj, a� decidoj, klarigu al ili, por ke ili ne kulpi�u anta� la Eternulo kaj por ke ne falu kolero sur vin kaj sur viajn fratojn; tiel agu, tiam vi ne fari�os kulpaj.
11 Kaj jen la �efpastro Amarja estas super vi en �iu afero koncernanta la Eternulon, kaj Zebadja, filo de I�mael, la princo el la domo de Jehuda, en �iu afero koncernanta la re�on, kaj la Levidojn vi havas anta� vi kiel oficistojn. Tenu vin forte kaj agadu, kaj la Eternulo estos kun la bonulo.

1 Post tio la Moabidoj kaj la Amonidoj, kaj kun ili anka� najbaroj de la Amonidoj, iris milite kontra� Jeho�afaton.
2 Kaj oni venis kaj raportis al Jeho�afat, dirante: Venis kontra� vin granda multo da homoj de trans la maro, el Sirio; kaj jen ili nun estas en �acacon-Tamar, tio estas en En-Gedi.
3 Jeho�afat ektimis, kaj decidis turni sin al la Eternulo. Kaj li proklamis faston en la tuta Judujo.
4 Kaj kunvenis la Judoj, por peti la Eternulon; el �iuj urboj de Judujo ili venis, por peti la Eternulon.
5 Jeho�afat stari�is inter la komunumo de Judujo kaj Jerusalem en la domo de la Eternulo, anta� la nova korto.
6 Kaj li diris: Ho Eternulo, Dio de niaj patroj! Vi estas ja Dio en la �ielo, kaj Vi regas super �iuj regnoj de la nacioj, en Via mano estas forto kaj potenco, kaj neniu povas kontra�stari al Vi.
7 Vi, nia Dio, forpelis ja la lo�antojn de �i tiu lando anta� Via popolo Izrael, kaj donis �in al la idaro de Abraham, Via amanto, por �iam.
8 Kaj ili enlo�i�is en �i, kaj konstruis por Vi en �i sanktejon al Via nomo, dirante:
9 Se venos sur nin malfeli�o, glavo, puno, pesto, a� malsato, tiam ni stari�os anta� �i tiu domo kaj anta� Vi, �ar Via nomo estas en �i tiu domo, kaj ni vokos al Vi el nia mizero, kaj Vi a�dos kaj helpos.
10 Kaj nun jen la Amonidoj kaj la Moabidoj kaj la lo�antoj de la monto Seir, tra kies lando Vi ne permesis al la Izraelidoj iri, kiam ili iris el la lando Egipta, sed ili devis iri preter kaj ne ekstermi ilin --
11 jen ili repagas al ni, venante, por elpeli nin el Via hereda�o, kiun Vi donis al ni.
12 Ho nia Dio, �u Vi ne ju�os ilin? �ar ni ne havas forton kontra� �i tiu granda homamaso, kiu venis kontra� nin, kaj ni ne scias, kion ni devas fari, sed al Vi sin turnas niaj okuloj.
13 Kaj �iuj Judoj staris anta� la Eternulo, anka� iliaj infanoj, edzinoj, kaj filoj.
14 Tiam sur Ja�aziel, filo de Ze�arja, filo de Benaja, filo de Jeiel, filo de Matanja, Levido el la idoj de Asaf, aperis la spirito de la Eternulo meze de la komunumo;
15 kaj li diris: A�skultu, �iuj Judoj kaj lo�antoj de Jerusalem kaj re�o Jeho�afat! Tiele diras al vi la Eternulo: Ne timu kaj ne sentu teruron anta� �i tiu granda homamaso, �ar la milito estas ne kontra� vi, sed kontra� Dio.
16 Morga� malsupreniru sur ilin: jen ili supreniras sur la alta�on de Cic, kaj vi trovos ilin en la fino de la valo, anta� la dezerto Jeruel.
17 Ne vi devas batali �i tiun fojon: stari�u, staru, kaj rigardu la savon, kiun la Eternulo sendas al vi, ho Judujo kaj Jerusalem. Ne timu kaj ne sentu teruron: morga� eliru kontra� ilin, kaj la Eternulo estos kun vi.
18 Tiam Jeho�afat klini�is viza�altere, kaj �iuj Judoj kaj lo�antoj de Jerusalem �etis sin anta� la Eternulo, por adorklini�i anta� la Eternulo.
19 Kaj levi�is la Levidoj el la Kehatidoj kaj el la Kora�idoj, por ekkanti gloron al la Eternulo, Dio de Izrael, per la�ta vo�o alten.
20 Ili levi�is frue matene kaj eliris al la dezerto de Tekoa; kaj kiam ili eliris, stari�is Jeho�afat, kaj diris: A�skultu min, ho Judoj kaj lo�antoj de Jerusalem! kredu je la Eternulo, via Dio, kaj havu fidon; kredu je Liaj profetoj, kaj vi havos sukceson.
21 Kaj li konsili�is kun la popolo, kaj li starigis kantistojn al la Eternulo, ke ili glorkantu en sankta ornamo, irante anta� la armitoj, kaj parolu: Gloru la Eternulon, �ar eterna estas Lia favorkoreco.
22 Kaj en la tempo, kiam ili komencis �ojkrii kaj glorkanti, la Eternulo starigis embuskon kontra� la Amonidoj, Moabidoj, kaj Seiranoj, kiuj venis kontra� Judujon, kaj ili estis batitaj.
23 Kaj stari�is la Amonidoj kaj Moabidoj kontra� la lo�antoj de la monto Seir, por pereigi kaj ekstermi; kaj kiam ili finis kun la lo�antoj de Seir, ili komencis ekstermi unu la alian.
24 Kiam la Judoj venis sur la observejon en la dezerto kaj turnis sin al la homamaso, ili ekvidis kadavrojn, kiuj falis sur la teron, kaj neniu savi�is.
25 Kaj venis Jeho�afat kaj lia popolo, por preni la militakira�on; kaj ili trovis �e ili multe da hava�o, vestoj, kaj multekostaj objektoj, kaj prenis al si tiom, ke ili ne povis porti. Kaj dum tri tagoj ili forprenadis la militakira�on, �ar estis tre multe da �i.
26 En la kvara tago ili kolekti�is en la Valo de Beno, �ar tie ili benis la Eternulon; pro tio oni donis al tiu loko la nomon Valo de Beno �is la nuna tago.
27 Kaj �iuj Judoj kaj Jerusalemanoj, kun Jeho�afat anta�e, iris returne, por reiri kun �ojo en Jerusalemon; �ar la Eternulo donis al ili �ojon pri iliaj malamikoj.
28 Kaj ili venis en Jerusalemon kun psalteroj, harpoj, kaj trumpetoj, al la domo de la Eternulo.
29 Kaj timo anta� Dio venis sur �iujn regnojn de la landoj, kiam ili a�dis, ke la Eternulo militis kontra� la malamikoj de Izrael.
30 Kaj trankvili�is la regno de Jeho�afat; kaj lia Dio donis al li trankvilecon �irka�e.

31 Jeho�afat re�is super Judujo; la a�on de tridek kvin jaroj li havis, kiam li fari�is re�o, kaj dudek kvin jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Azuba, filino de �il�i.
32 Li iradis la� la vojo de sia patro Asa kaj ne deturni�is de �i, agante tiel, kiel pla�as al la Eternulo.
33 Tamen la alta�oj ne estis forigitaj, kaj la popolo ankora� ne turnis forte sian koron al Dio de �iaj patroj.
34 La cetera historio de Jeho�afat, la unua kaj la lasta, estas priskribita en la kroniko de Jehu, filo de �anani, kiu estas enigita en la libron de la re�oj de Izrael.

35 Poste Jeho�afat, re�o de Judujo, amiki�is kun A�azja, re�o de Izrael, kiu agadis malpie.
36 Li kuni�is kun li, por fari �ipojn, irontajn en Tar�i�on. Kaj li konstruis �ipojn en Ecjon-Geber.
37 Tiam Eliezer, filo de Dodava, el Mare�a, eldiris profeta�on pri Jeho�afat jene: Pro tio, ke vi kuni�is kun A�azja, la Eternulo disbatis viajn aferojn. Kaj la �ipoj rompi�is kaj ne povis iri en Tar�i�on.

1 Jeho�afat ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin kun liaj patroj en la urbo de David. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Jehoram.
2 Li havis fratojn, filojn de Jeho�afat: Azarja, Je�iel, Ze�arja, Azarjahu, Mi�ael, kaj �efatja. �iuj ili estis filoj de Jeho�afat, re�o de Judujo.
3 Ilia patro donis al ili multe da donacoj, ar�enton, oron, multekosta�ojn, kaj fortikigitajn urbojn en Judujo; sed la regnon li donis al Jehoram, �ar li estis la unuenaskito.
4 Kiam Jehoram estri�is super la regno de sia patro kaj forti�is, li mortigis per glavo �iujn siajn fratojn kaj anka� kelkajn el la eminentuloj de Izrael.
5 La a�on de tridek du jaroj havis Jehoram, kiam li fari�is re�o, kaj ok jarojn li re�is en Jerusalem.
6 Li iradis la� la vojo de la re�oj de Izrael, kiel faris la domo de A�ab, �ar filino de A�ab estis lia edzino, kaj li faradis malbonon anta� la Eternulo.
7 Tamen la Eternulo ne volis pereigi la domon de David, pro la interligo, kiun Li faris kun David, kaj �ar Li promesis doni lumilon al li kaj al liaj filoj por �iam.
8 En lia tempo la Edomidoj defalis de Judujo kaj starigis super si re�on.
9 Tiam Jehoram kun siaj militestroj kaj kun �iuj siaj �aroj eliris; kaj li levi�is nokte, kaj venkobatis la Edomidojn, kiuj estis �irka� li, kaj la �arestrojn.
10 Tamen la Edomidoj restis defalintaj de Judujo �is la nuna tago. En la sama tempo anka� Libna defalis de li, �ar li forlasis la Eternulon, Dion de liaj patroj.
11 Li anka� aran�is alta�ojn sur la montoj de Judujo, li mal�astigis la lo�antojn de Jerusalem kaj delogis Judujon.
12 Kaj venis al li letero de la profeto Elija, en kiu estis skribite: Tiele diras la Eternulo, Dio de via patro David: Pro tio, ke vi ne iradis la� la vojoj de via patro Jeho�afat, kaj la� la vojoj de Asa, re�o de Judujo,
13 sed vi iradis la� la vojo de la re�oj de Izrael, kaj mal�astigis Judujon kaj la lo�antojn de Jerusalem, kiel mal�astigis la domo de A�ab, kaj e� viajn fratojn, la domon de via patro, kiuj estis pli bonaj ol vi, vi mortigis:
14 pro tio jen la Eternulo frapos per granda plago vian popolon, viajn filojn, viajn edzinojn, kaj vian tutan hava�on;
15 kaj vi mem havos grandan malsanon, malsanon en viaj interna�oj tian, ke pro la malsano elfalados viaj interna�oj �iutage.
16 Kaj la Eternulo ekscitis kontra� Jehoram la spiriton de la Fili�toj, kaj de la Araboj, kiuj lo�is apude de la Etiopoj;
17 kaj ili iris kontra� Judujon kaj penetris en �in, kaj forprenis la tutan hava�on, kiu trovi�is en la re�a domo, anka� liajn filojn kaj liajn edzinojn; kaj restis �e li neniu filo, krom lia plej juna filo Jehoa�az.
18 Kaj post �io �i tio la Eternulo frapis liajn interna�ojn per nesanigebla malsano.
19 Kaj tio da�ris de tago al tago; kaj kiam fini�is du jaroj, liaj interna�oj eliris de li kune kun lia malsano, kaj li mortis en grandaj doloroj; kaj lia popolo ne faris al li brulon, kiel la bruloj por liaj patroj.
20 La a�on de tridek du jaroj li havis, kiam li fari�is re�o, kaj ok jarojn li re�is en Jerusalem; li foriris ne estimata, kaj oni enterigis lin en la urbo de David, sed ne en la tomboj de la re�oj.

1 La lo�antoj de Jerusalem ekre�igis lian plej junan filon A�azja anstata� li, �ar �iujn pli a�ajn mortigis la ta�mento, kiu venis kun la Araboj en la tendaron. Kaj ekre�is A�azja, filo de Jehoram, re�o de Judujo.
2 La a�on de kvardek du jaroj havis A�azja, kiam li fari�is re�o, kaj unu jaron li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Atalja, filino de Omri.
3 Li anka� iradis la� la vojoj de la domo de A�ab, �ar lia patrino estis lia konsilantino por malbonagi.
4 Li faradis malbonon anta� la Eternulo, kiel la domo de A�ab, �ar ili estis liaj konsilantoj post la morto de lia patro, por pereigi lin.
5 Anka� ilian konsilon li sekvis, kaj iris kun Jehoram, filo de A�ab, milite kontra� �azaelon, re�on de Sirio, al Ramot en Gilead. Kaj la Sirianoj vundis Jehoramon.
6 Kaj li revenis, por kuraci sin en Jizreel de la vundoj, kiujn oni faris al li en Ramot, kiam li batalis kontra� �azael, re�o de Sirio. Kaj Azarja, filo de Jehoram, re�o de Judujo, iris por viziti Jehoramon, filon de A�ab, en Jizreel, �ar �i tiu estis malsana.
7 Sed de Dio estis destinita pereo por A�azja per tio, ke li venis al Jehoram: post sia veno li eliris kun Jehoram kontra� Jehun, filon de Nim�i, kiun la Eternulo sanktoleis, por ekstermi la domon de A�ab.
8 Kiam Jehu faris ju�on sur la domo de A�ab, li trovis la eminentulojn de Judujo kaj la filojn de la fratoj de A�azja, kiuj servis al A�azja, kaj li mortigis ilin.
9 Kaj li ser�is A�azjan, kaj oni kaptis lin, kiam li estis ka�ita en Samario; kaj oni venigis lin al Jehu kaj mortigis lin kaj enterigis lin, �ar oni diris: Li estas filo de Jeho�afat, kiu strebis al la Eternulo per sia tuta koro. Kaj el la domo de A�azja restis neniu, kiu povus re�i.

10 Kiam Atalja, la patrino de A�azja, vidis, ke �ia filo mortis, �i levi�is kaj ekstermis la tutan re�an idaron de la domo de Jehuda.
11 Sed Jeho�abeat, filino de la re�o, prenis Joa�on, filon de A�azja, kaj �tele elkondukis lin el inter la mortigataj filoj de la re�o kaj lokis lin kaj lian nutristinon en la �ambro de litoj; kaj ka�is lin Jeho�abeat, filino de la re�o Jehoram kaj edzino de la pastro Jehojada (�ar �i estis fratino de A�azja), for de Atalja, kaj �i tiu lin ne mortigis.
12 Kaj li restis ka�ita �e ili en la domo de Dio dum ses jaroj; kaj Atalja re�is en la lando.

1 Sed en la sepa jaro kura�is Jehojada kaj prenis al si en interligon la centestrojn Azarja, filo de Jero�am, I�mael, filo de de Jeho�anan, Azarja, filo de Obed, Maaseja, filo de Adaja, kaj Eli�afat, filo de Zi�ri;
2 kaj ili rondiris en Judujo kaj kolektis la Levidojn el �iuj urboj de Judujo kaj la �efojn de patrodomoj en Izrael kaj venis en Jerusalemon.
3 Kaj la tuta anaro faris en la domo de Dio interligon kun la re�o. Kaj Jehojada diris al ili: Jen la filo de la re�o devas re�i, kiel diris la Eternulo pri la filoj de David.
4 Jenon vi devas fari: tiu triono de vi, kiu venas en sabato, el la pastroj kaj el la Levidoj, estu pordegistoj �e la sojloj,
5 triono en la re�a domo, kaj triono �e la Pordego de la Fundamento; la tuta popolo estu sur la kortoj de la domo de la Eternulo.
6 Neniu eniru en la domon de la Eternulo, krom la pastroj kaj la servantoj el la Levidoj; �i tiuj povas eniri, �ar ili estas sanktigitaj; sed la tuta popolo faru gardon por la Eternulo.
7 Kaj la Levidoj �irka�u la re�on �iuflanke, �iu kun sia batalilo en la mano; kaj �iun, kiu eniros en la domon, oni mortigu. Kaj estu apud la re�o, kiam li eniros a� eliros.
8 La Levidoj kaj �iuj Judoj faris �ion, kion ordonis la pastro Jehojada; kaj �iu prenis siajn homojn, la sabate venantajn kun la sabate forirantaj, �ar la pastro Jehojada ne forliberigis la la�vicajn grupojn.
9 Kaj la pastro Jehojada disdonis al la centestroj la lancojn, �ildojn, kaj man�ildojn de la re�o David, kiuj estis en la domo de Dio.
10 Kaj li starigis la tutan popolon, �iun kun lia batalilo en la mano, de la dekstra flanko de la domo �is la maldekstra flanko de la domo, �e la altaro kaj �e la domo, �irka�e de la re�o.
11 Kaj oni elkondukis la re�idon, metis sur lin la kronon kaj la ateston, kaj proklamis lin re�o; Jehojada kaj liaj filoj sanktoleis lin, kaj diris: Vivu la re�o!
12 Kiam Atalja a�dis la bruon de la popolo, kuranta kaj gloranta la re�on, �i iris al la popolo en la domon de la Eternulo.
13 Kaj �i ekvidis, ke jen la re�o staras �e la kolono apud la enirejo, kaj la eminentuloj kaj la trumpetistoj apud la re�o, kaj la tuta popolo de la lando �ojas, kaj oni trumpetas per trumpetoj, kaj la kantistoj staras kun la muzikaj instrumentoj kaj glorkantas. Tiam Atalja dis�iris siajn vestojn, kaj ekkriis: Konspiro, konspiro!
14 Tiam la pastro Jehojada elirigis la centestrojn, la estrojn de la militistaro, kaj diris al ili: Elkonduku �in ekster la vicojn; kaj kiu �in sekvos, tiun oni mortigu per glavo; �ar la pastro diris: Ne mortigu �in en la domo de la Eternulo.
15 Kaj oni liberigis por �i lokon, kaj �i iris tra la enirejo de la Pordego de �evaloj al la re�a domo, kaj tie oni �in mortigis.

16 Kaj Jehojada faris interligon inter li, la tuta popolo, kaj la re�o, ke ili estu popolo de la Eternulo.
17 Kaj la tuta popolo iris en la domon de Baal kaj �in detruis; kaj liajn altarojn kaj bildojn ili disrompis, kaj Matanon, la pastron de Baal, ili mortigis anta� la altaroj.
18 Kaj Jehojada komisiis la oficojn en la domo de la Eternulo al la pastroj Levidoj, kiujn destinis David por la domo de la Eternulo, por faradi bruloferojn al la Eternulo, kiel estas skribite en la instruo de Moseo, kun �ojo kaj kantoj, la� la preskribo de David.
19 Kaj li starigis la pordegistojn �e la pordegoj de la domo de la Eternulo, por ke neniu povu eniri, kiu pro io estas malpura.
20 Kaj li prenis la centestrojn kaj la potenculojn kaj la regantojn de la popolo kaj la tutan popolon de la lando, kaj li kondukis la re�on el la domo de la Eternulo; kaj ili trairis tra la supra pordego en la re�an domon, kaj ili sidigis la re�on sur la regna trono.
21 Kaj la tuta popolo de la lando �ojis, kaj la urbo estis trankvila. Sed Ataljan oni mortigis per glavo.

1 La a�on de sep jaroj havis Joa�, kiam li fari�is re�o, kaj kvardek jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Cibja, el Beer-�eba.
2 Joa� agadis bone anta� la Eternulo dum la tuta vivo de la pastro Jehojada.
3 Kaj Jehojada prenis por li du edzinojn, kaj li naskigis filojn kaj filinojn.
4 Post tio Joa� ekintencis renovigi la domon de la Eternulo.
5 Kaj li kunvokis la pastrojn kaj la Levidojn, kaj diris al ili: Iru en la urbojn de Judujo kaj kolektu de �iuj Izraelidoj monon por riparadi la domon de via Dio �iujare; kaj rapidu kun tiu afero. Sed la Levidoj ne rapidis.
6 Tiam la re�o alvokis Jehojadan, ilian �efon, kaj diris al li: Kial vi ne postulas de la Levidoj, ke ili alportadu el Judujo kaj Jerusalem la imposton, kiun Moseo, la servanto de la Eternulo, kaj la komunumo de Izrael starigis por la tabernaklo de la interligo?
7 �ar la malpia Atalja kaj �iaj filoj ruinigis la domon de Dio; kaj �ion, kio estis sanktigita por la domo de la Eternulo, ili uzis por la Baaloj.
8 Kaj la re�o ordonis, kaj oni faris unu keston kaj starigis �in �e la pordego de la domo de la Eternulo, ekstere.
9 Kaj oni proklamis en Judujo kaj en Jerusalem, ke oni alportadu al la Eternulo la imposton, kiun Moseo, servanto de Dio, starigis por la Izraelidoj en la dezerto.
10 Kaj ek�ojis �iuj estroj kaj la tuta popolo, kaj ili alportis kaj �etis en la keston, �is �i pleni�is.
11 Kaj �iufoje, kiam oni alportis la keston per la Levidoj en la re�an oficejon, kaj oni vidis, ke estas multe da mono, venis skribisto de la re�o kaj komisiito de la �efpastro, kaj ili malplenigis la keston, kaj poste oni reportis �in kaj restarigis sur �ia loko. Tiel oni faradis �iutage, kaj oni kolektis multe da mono.
12 Kaj la re�o kaj Jehojada donadis �in al la farantoj de la laboroj en la domo de la Eternulo, kaj oni dungis �tonhakistojn kaj �arpentistojn, por renovigi la domon de la Eternulo, anka� fera�istojn kaj kupra�istojn, por ripari la domon de la Eternulo.
13 Kaj la laboristoj laboris, kaj la afero anta�eniris per iliaj manoj; kaj oni metis la domon de Dio en bonan staton, kaj oni �in fortikigis.
14 Kiam ili finis, ili alportis la restintan monon al la re�o kaj al Jehojada; el tio oni faris vazojn por la domo de la Eternulo, vazojn por la servado kaj por la bruloferoj, kalikojn kaj aliajn vazojn orajn kaj ar�entajn. Kaj oni alportadis bruloferojn en la domo de la Eternulo konstante, dum la tuta vivo de Jehojada.
15 Jehojada maljuni�is kaj atingis sufi�an a�on, kaj li mortis; la a�on de cent tridek jaroj li havis, kiam li mortis.
16 Kaj oni enterigis lin en la urbo de David, kun la re�oj; �ar li faradis bonon en Izrael, por Dio kaj por Lia domo.
17 Post la morto de Jehojada venis la estroj de Judujo kaj klini�is anta� la re�o; kaj li komencis obeadi ilin.
18 Kaj ili forlasis la domon de la Eternulo, Dio de iliaj patroj, kaj ili servadis al sanktaj stangoj kaj al idoloj; kaj eksciti�is Lia kolero kontra� Judujo kaj kontra� Jerusalem pro �i tiu ilia kulpo.
19 Li sendis al ili profetojn, por revenigi ilin al la Eternulo; kaj ili admonis ilin, sed �i tiuj ne atentis.
20 La spirito de Dio venis sur Ze�arjan, filon de la pastro Jehojada, kaj li stari�is anta� la popolo, kaj diris al ili: Tiele diras Dio: Kial vi malobeas la ordonojn de la Eternulo? Vi ne havos sukceson, �ar vi forlasis la Eternulon, kaj tial Li vin forlasis.
21 Ili faris konspiron kontra� li, kaj �tonmortigis lin la� ordono de la re�o sur la korto de la domo de la Eternulo.
22 Kaj la re�o Joa� ne memoris la favorkora�on, kiun lia patro Jehojada faris al li, kaj li mortigis lian filon. �i tiu, mortante, diris: La Eternulo vidu, kaj punu.
23 Post paso de unu jaro eliris kontra� lin la militistaro de Sirio; kaj ili eniris en Judujon kaj Jerusalemon kaj ekstermis el la popolo �iujn estrojn de la popolo; kaj la tutan militakira�on ili sendis al la re�o de Damasko.
24 Kun nemulte da homoj venis la militistaro de Sirio; tamen la Eternulo transdonis en ilian manon la militistaron multe pli grandan, pro tio, ke �i tiuj forlasis la Eternulon, Dion de iliaj patroj. Kaj sur Joa� ili faris ju�on.
25 Kiam ili foriris de li, lasinte lin en grava malsano, liaj servantoj faris konspiron kontra� li pro la sango de la filoj de Jehojada, la pastro, kaj ili mortigis lin sur lia lito, kaj li mortis. Kaj oni enterigis lin en la urbo de David, sed oni ne enterigis lin en la re�aj tomboj.
26 La konspirintoj kontra� li estis: Zabad, filo de la Amonidino �imeat, kaj Jehozabad, filo de la Moabidino �imrit.
27 Pri liaj filoj, pri la multo da mono, kiu estis kolektita sub li, kaj pri la riparado de la domo de Dio, estas skribite en la komentario en la libro de la re�oj. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Amacja.

1 La a�on de dudek kvin jaroj havis Amacja, kiam li fari�is re�o, kaj dudek na� jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Jehoadan, el Jerusalem.
2 Li agadis bone anta� la Eternulo, tamen ne el plena koro.
3 Kiam lia re�ado fortiki�is, li mortigis siajn servantojn, kiuj mortigis la re�on, lian patron.
4 Sed iliajn filojn li ne mortigis, �ar tiel estas skribite en la instruo, en la libro de Moseo, kie la Eternulo ordonis, dirante: Ne devas morti patroj pro la infanoj, kaj infanoj ne devas morti pro la patroj, sed �iu devas morti pro sia peko.
5 Amacja kunvenigis la Judojn, kaj starigis ilin la� patrodomoj, la� milestroj kaj centestroj, �iujn Jehudaidojn kaj Benjamenidojn; kaj li kalkulis ilin, la havantajn la a�on de dudek jaroj kaj pli, kaj li trovis, ke ili prezentas la nombron de tricent mil viroj elektitaj, povantaj iri en militon kaj teni lancon kaj �ildon.
6 Kaj li dungis de Izrael cent mil bravajn militistojn pro cent kikaroj da ar�ento.
7 Sed homo de Dio venis al li, kaj diris: Ho re�o, ne iru kun vi la militistaro de Izrael, �ar la Eternulo ne estas kun Izrael, kun �iuj idoj de Efraim;
8 sed iru vi sola, agu kura�e en la milito; alie Dio faligos vin anta� la malamiko, �ar Dio havas la forton, por helpi kaj por faligi.
9 Kaj Amacja diris al la homo de Dio: Kion do oni faru kun la cent kikaroj, kiujn mi donis al la militistoj de Izrael? La homo de Dio respondis: La Eternulo povas doni al vi pli ol tio.
10 Tiam Amacja apartigis la militistojn, kiuj venis al li el la lando de Efraim, ke ili iru al sia loko. Kaj forte ekflamis ilia kolero kontra� Judujo, kaj ili reiris al sia loko kun kolero.
11 Kaj Amacja havis la kura�on kaj kondukis sian popolon kaj iris en la Valon de Salo; kaj li mortigis el la Seiranoj dek mil;
12 kaj dek mil vivantajn la Judoj prenis en kaptitecon kaj kondukis ilin sur la supron de roko, kaj �etis ilin malsupren de la supro de la roko tiel, ke �iuj dishaki�is.
13 Sed la militistoj, kiujn Amacja sendis returne, por ke ili ne iru kun li en la militon, kuris en la urbojn de Judujo, de Samario �is Bet-�oron, kaj mortigis tie tri mil homojn, kaj kaptis multe da rabakira�o.

14 Kiam Amacja revenis post la venkobato de la Edomidoj, li alportis la diojn de la Seiranoj kaj starigis ilin al si kiel diojn, kaj anta� ili li adorklini�is kaj al ili li incensis.
15 Tiam ekflamis la kolero de la Eternulo kontra� Amacja, kaj Li sendis al li profeton, kaj �i tiu diris al li: Kial vi turnas vin al la dioj de la popolo, kiuj ne savis sian popolon kontra� via mano?
16 Kaj dum li estis parolanta al li, la re�o diris al li: �u oni faris vin konsilisto de la re�o? �esu, �ar alie oni vin mortigos. Tiam la profeto �esis, kaj diris: Mi scias, ke Dio decidis pereigi vin; �ar vi tion faris kaj vi ne a�skultis mian konsilon.

17 Amacja, re�o de Judujo, konsili�is, kaj sendis al Joa�, filo de Jehoa�az, filo de Jehu, re�o de Izrael, por diri: Venu, ni komparu niajn fortojn.
18 Tiam Joa�, re�o de Izrael, sendis al Amacja, re�o de Judujo, por diri: La prunelo sur Lebanon sendis al la cedro sur Lebanon, por diri: Donu vian filinon al mia filo kiel edzinon. Sed preteriris sova�a besto de Lebanon kaj dispremis per la piedoj la prunelon.
19 Vi diras al vi: Jen mi venkobatis la Edomidojn; kaj via koro fieri�is kaj ser�as gloron. Sidu nun hejme; kial vi volas entrepreni aferon malfeli�an, ke vi falu kaj kun vi anka� Judujo?
20 Sed Amacja ne obeis; �ar tio estis de Dio, por transdoni ilin en manojn pro tio, ke ili turnis sin al la dioj de Edom.
21 Kaj eliris Joa�, re�o de Izrael, kaj ili komparis siajn fortojn, li kaj Amacja, re�o de Judujo, en Bet-�eme�, kiu estas en Judujo.
22 Kaj la Judoj estis venkobatitaj de la Izraelidoj, kaj ili diskuris �iu al sia tendo.
23 Kaj Amacjan, re�on de Judujo, filon de Joa�, filo de Jehoa�az, kaptis Joa�, re�o de Izrael, en Bet-�eme�, kaj venigis lin en Jerusalemon; kaj li detruis la muregon de Jerusalem, de la Pordego de Efraim �is la Pordego Angula, sur la spaco de kvarcent ulnoj.
24 Kaj li prenis la tutan oron kaj ar�enton, kaj �iujn vazojn, kiuj trovi�is en la domo de Dio �e Obed-Edom, kaj la trezorojn de la re�a domo, kaj anka� garantiulojn, kaj li reiris en Samarion.

25 Kaj Amacja, filo de Joa�, re�o de Judujo, vivis post la morto de Joa�, filo de Jehoa�az, re�o de Izrael, ankora� dek kvin jarojn.
26 La cetera historio de Amacja, la unua kaj la lasta, estas priskribita en la libro de la re�oj de Judujo kaj de Izrael.
27 De la tempo, kiam Amacja deturnis sin de la Eternulo, oni faris kontra� li konspiron en Jerusalem, kaj li forkuris en La�i�on. Sed oni sendis post li en La�i�on, kaj tie oni lin mortigis.
28 Kaj oni venigis lin sur �evaloj kaj enterigis lin kun liaj patroj en la urbo de Judujo.

1 Kaj la tuta Juda popolo prenis Uzijan, kiu havis la a�on de dek ses jaroj, kaj faris lin re�o anstata� lia patro Amacja.
2 Li prikonstruis Elaton kaj revenigis �in al Judujo, post kiam la re�o ekdormis kun siaj patroj.
3 La a�on de dek ses jaroj havis Uzija, kiam li fari�is re�o, kaj kvindek du jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Je�olja, el Jerusalem.
4 Li agadis bone anta� la Eternulo, tiel same, kiel agadis lia patro Amacja.
5 Li turnadis sin al Dio en la tempo de Ze�arja, la kompetentulo en Diaj vizioj; kaj en tiu tempo, kiam li turnadis sin al la Eternulo, Dio donadis al li sukceson.
6 Li eliris kaj militis kontra� la Fili�toj; li detruis la muregon de Gat, la muregon de Jabne, kaj la muregon de A�dod; kaj li konstruis urbojn en la regiono de A�dod kaj en Fili�tujo.
7 Kaj Dio helpis al li kontra� la Fili�toj, kaj kontra� la Araboj, kiuj lo�is en Gur-Baal, kaj kontra� la Meunoj.
8 Kaj la Amonidoj donis al Uzija donacojn, kaj lia nomo fari�is fama �is la limo de Egiptujo, �ar li estis tre forta.
9 Uzija konstruis turojn en Jerusalem super la Pordego Angula, super la Pordego de la Valo, kaj super la angulo, kaj fortikigis ilin.
10 Li konstruis anka� turojn en la dezerto kaj elhakis multe da putoj, �ar li havis multe da brutoj sur la malalta�o kaj sur la ebena�o; li havis anka� terkultivistojn kaj vinberistojn sur la montoj kaj kreskota�gaj lokoj, �ar li estis amanto de la tero.
11 Uzija havis militistaron, kapablan por bataloj, elirantan en militon per ta�mentoj, la� la nombro, kalkulita de la skribisto Jeiel kaj de la inspektisto Maaseja, sub kontrolo de �ananja, el la altranguloj de la re�o.
12 La tuta nombro de la �efoj de patrodomoj, el la bravaj militistoj, estis du mil sescent;
13 kaj sub ilia regado estis militistaro el tricent sep mil kvincent povantaj fari militon kun batalkapableco, por helpi al la re�o kontra� la malamiko.
14 Kaj Uzija pretigis por ili, por la tuta militistaro, �ildojn, lancojn, kaskojn, kirasojn, pafarkojn, kaj �tonojn por �ton�etiloj.
15 Kaj li faris en Jerusalem ma�inojn, elpensitajn de specialistoj, por ke ili trovi�u sur la turoj kaj sur la anguloj, por �etadi sagojn kaj grandajn �tonojn. Kaj lia nomo fari�is fama malproksime, �ar li mirinde aran�is al si helpon, �is li fari�is potenca.

16 Sed kiam li fari�is potenca, lia koro fieri�is tiel, ke li malboni�is. Li krimis kontra� la Eternulo, lia Dio, kaj li eniris en la templon de la Eternulo, por incensi sur la altaro de incensado.
17 Kaj eniris post li la pastro Azarja, kaj kun li okdek pastroj de la Eternulo, kura�uloj;
18 kaj ili stari�is kontra� la re�o Uzija, kaj diris al li: Ne vi, Uzija, devas incensi al la Eternulo, sed incensi devas la pastroj, idoj de Aaron, sanktigitaj; eliru el la sanktejo, �ar vi faris krimon, kaj tio ne estos por vi honora anta� Dio, la Eternulo.
19 Tiam Uzija ekkoleris, kaj en la mano li tenis incensilon, por incensi. Sed kiam li ekkoleris kontra� la pastroj, lepro aperis sur lia frunto, anta� la pastroj en la domo de la Eternulo, apud la altaro de incensado.
20 Kiam sin turnis al li la �efpastro Azarja kaj �iuj pastroj, ili ekvidis, ke li havas lepron sur la frunto. Kaj ili rapide elkondukis lin de tie, kaj anka� li mem rapidis eliri, �ar la Eternulo lin frapis.
21 Kaj la re�o Uzija restis lepra �is la tago de sia morto, kaj li lo�is en izolita domo de leprulo; �ar li estis forigita for de la domo de la Eternulo. Kaj lia filo Jotam estis �efo de la re�a domo kaj regis la popolon de la lando.
22 La ceteran historion de Uzija, la unuan kaj kaj la lastan, priskribis la profeto Jesaja, filo de Amoc.
23 Kaj Uzija ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin kun liaj patroj sur la kampo de la tomboj de la re�oj; �ar oni diris: Li estas leprulo. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Jotam.

1 La a�on de dudek kvin jaroj havis Jotam, kiam li fari�is re�o, kaj dek ses jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Jeru�a, filino de Cadok.
2 Li agadis bone anta� la Eternulo, tiel same, kiel agadis lia patro Uzija; sed li ne eniris en la templon de la Eternulo; kaj la popolo �iam ankora� pekadis.
3 Li konstruis la supran pordegon de la domo de la Eternulo, kaj �e la muro de Ofel li multe konstruis.
4 Li konstruis anka� urbojn sur la monto de Jehuda, kaj en la arbaroj li konstruis kastelojn kaj turojn.
5 Li militis kontra� la re�o de la Amonidoj kaj venkis ilin; kaj la Amonidoj donis al li en tiu jaro cent kikarojn da ar�ento, dek mil kor'ojn da tritiko, kaj dek mil da hordeo. Tion saman donis al li la Amonidoj anka� en la dua jaro kaj en la tria.
6 Jotam fari�is potenca, �ar li bone aran�is siajn vojojn anta� la Eternulo, sia Dio.
7 La cetera historio de Jotam, �iuj liaj militoj kaj liaj vojoj, estas priskribitaj en la libro de la re�oj de Izrael kaj Judujo.
8 La a�on de dudek kvin jaroj li havis, kiam li fari�is re�o, kaj dek ses jarojn li re�is en Jerusalem.
9 Kaj Jotam ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en la urbo de David. Kaj anstata� li ekre�is lia filo A�az.

1 La a�on de dudek jaroj havis A�az, kiam li fari�is re�o, kaj dek ses jarojn li re�is en Jerusalem; kaj li ne agadis bone anta� la Eternulo, kiel lia patro David.
2 Li iradis la� la vojoj de la re�oj de Izrael, kaj li e� faris fanditajn statuojn de Baaloj;
3 li incensadis en la valo de la filo de Hinom, li bruligis siajn filojn per fajro, simile al la abomeninda�oj de la nacioj, kiujn la Eternulo forpelis de anta� la Izraelidoj;
4 li oferadis kaj incensadis sur la alta�oj kaj sur la montetoj kaj sub �iu verda arbo.
5 Kaj la Eternulo, lia Dio, transdonis lin en la manon de la re�o de Sirio, kaj ili venkobatis lin, prenis de li multe da kaptitoj kaj forkondukis en Damaskon. Anka� en la manon de la re�o de Izrael li estis transdonita, kaj �i tiu faris al li grandan baton.
6 Peka�, filo de Remalja, mortigis el la Judoj cent dudek mil en unu tago, kiuj �iuj estis homoj bravaj--pro tio, ke ili forlasis la Eternulon, Dion de iliaj patroj.
7 Kaj Zi�ri, fortulo el la Efraimidoj, mortigis Maasejan, filon de la re�o, kaj Azrikamon, la palacestron, kaj Elkanan, la duan post la re�o.
8 Kaj la Izraelidoj forkaptis de siaj fratoj ducent mil virinojn, filojn, kaj filinojn, kaj anka� multe da raba�o ili prenis de ili kaj venigis la raba�on en Samarion.
9 Tie estis profeto de la Eternulo kun la nomo Oded. Li eliris anta� la militistaron, kiu venis al Samario, kaj diris al ili: Jen pro la kolero de la Eternulo, Dio de viaj patroj, kontra� la Judoj, Li transdonis ilin en viajn manojn, kaj vi mortigis ilin kun tia furiozo, ke tio atingis la �ielon.
10 Nun la lo�antojn de Judujo kaj Jerusalem vi intencas subigi al vi kiel sklavojn kaj sklavinojn. Sed per tio vi fari�os ja kulpaj anta� la Eternulo, via Dio.
11 A�skultu do min, kaj redonu la kaptitojn, kiujn vi prenis el viaj fratoj, �ar eksciti�is kontra� vi la flamo de kolero de la Eternulo.
12 Tiam levi�is kelkaj el la �efoj de la Efraimidoj, Azarja, filo de Jeho�anan, Bere�ja, filo de Me�ilemot, Je�izkija, filo de �alum, kaj Amasa, filo de �adlaj, kontra� tiuj, kiuj venis el la militistaro,
13 kaj diris al ili: Ne konduku �i tien la kaptitojn, �ar novan nian kulpon anta� la Eternulo vi intencas aldoni al niaj pekoj kaj kulpoj; granda estas nia kulpo kaj la flama kolero kontra� Izrael.
14 Tiam la armitoj forlasis la kaptitojn kaj la rabita�on anta� la estroj kaj la tuta komunumo.
15 Kaj levi�is la viroj, menciitaj la� iliaj nomoj, prenis la kaptitojn, kaj �iujn el iliaj nuduloj ili vestis per parto de la rabita�o, vestis ilin, donis al ili �uojn, donis al ili man�i kaj trinki, �miris ilin per oleo, sidigis sur azenoj �iujn senfortulojn, forkondukis ilin en Jeri�on, la urbon de Palmoj, al iliaj fratoj; kaj ili mem revenis en Samarion.

16 En tiu tempo la re�o A�az sendis al la re�oj de Asirio, ke ili helpu al li.
17 Anka� la Edomidoj venis, venkobatis la Judojn, kaj forkaptis kaptitojn.
18 Anka� la Fili�toj invadis la urbojn de la malalta�o kaj de la sudo de Judujo, kaj venkoprenis la urbojn Bet-�eme�, Ajalon, Gederot, So�o kun �iaj filinurboj, Timna kun �iaj filinurboj, kaj Gimzo kun �iaj filinurboj, kaj enlo�i�is tie.
19 �ar la Eternulo humiligis Judujon pro A�az, re�o de Izrael, kiu mal�astigis Judujon kaj krimis anta� la Eternulo.
20 Kaj venis kontra� lin Tiglat-Pileser, re�o de Asirio, kaj premis lin, anstata� subteni lin;
21 �ar A�az prirabis la domon de la Eternulo kaj la re�an domon kaj la eminentulojn, kaj donis al la re�o de Asirio, tamen tio ne helpis al li.
22 En la tempo de sia mizero li plue krimis kontra� la Eternulo, li, la re�o A�az.
23 Kaj li alportadis oferojn al la dioj de la Damaskanoj, kiuj venkobatis lin, kaj li diris: La dioj de la re�oj de Sirio helpas al ili; tial mi oferados al ili, kaj ili helpos al mi. Sed ili ka�zis falon al li kaj al la tuta Izrael.
24 Kaj A�az kolektis �iujn vazojn de la domo de Dio kaj disbatis la vazojn de la domo de Dio, kaj li �losis la pordojn de la domo de la Eternulo, kaj faris al si altarojn en �iuj anguloj de Jerusalem.
25 Kaj en �iuj urboj de Judujo li faris alta�ojn, por incensi al aliaj dioj, kaj li kolerigis la Eternulon, Dion de liaj patroj.
26 Lia cetera historio kaj lia tuta konduto, la anta�a kaj la lasta, estas priskribitaj en la libro de la re�oj de Judujo kaj Izrael.
27 Kaj A�az ekdormis kun sian patroj, kaj oni enterigis lin en la urbo, en Jerusalem; �ar oni ne metis lin en la tombojn de la re�oj de Izrael. Kaj anstata� li ekre�is lia filoj �izkija.

1 �izkija fari�is re�o, havante la a�on de dudek kvin jaroj, kaj dudek na� jarojn li re�is en Jerusalem. La nomo de lia patrino estis Abija, filino de Ze�arja.
2 Li agadis bone anta� la Eternulo, tiel same, kiel agadis lia patro David.
3 En la unua jaro de sia re�ado, en la unua monato, li mal�losis la pordojn de la domo de la Eternulo kaj riparis ilin.
4 Kaj li venigis la pastrojn kaj la Levidojn, kolektis ilin sur la placo orienta,
5 kaj diris al ili: A�skultu min, ho Levidoj! nun vi sanktigu vin, kaj sanktigu la domon de la Eternulo, Dio de viaj patroj, kaj el�etu la malpura�on el la sanktejo.
6 �ar niaj patroj krimis, agadis malbone anta� la Eternulo, nia Dio, forlasis Lin, forturnis sian viza�on de la lo�ejo de la Eternulo, kaj turnis al �i sian dorson.
7 Ili anka� �losis la pordojn de la portiko, estingis la lucernojn, incensojn ili ne incensis, kaj bruloferojn ili ne faris en la sanktejo al Dio de Izrael.
8 Kaj ekkoleris la Eternulo kontra� Judujo kaj Jerusalem; kaj Li elmetis ilin al teruro, ruinigo, kaj mokado, kiel vi vidas per viaj okuloj.
9 Kaj jen niaj patroj falis de glavo, kaj niaj filoj, filinoj, kaj edzinoj estas pro tio en kaptiteco.
10 Nun mi intencas fari interligon kun la Eternulo, Dio de Izrael, por ke Li forigu de ni la flamon de Sia kolero.
11 Miaj infanoj, nun ne estu malzorgaj, �ar vin elektis la Eternulo, ke vi staru anta� Li, ke vi servu al Li, kaj ke vi estu por Li servantoj kaj incensantoj.

12 Tiam levi�is la Levidoj: Ma�at, filo de Amasaj, Joel, filo de Azarja, el la Kehatidoj; kaj el la Merariidoj: Ki�, filo de Abdi, Azarja, filo de Jehalelel; kaj el la Ger�onidoj: Joa�, filo de Zima, kaj Eden, filo de Joa�;
13 kaj el la idoj de Elicafan: �imri kaj Jeiel; kaj el la idoj de Asaf: Ze�arja kaj Matanja;
14 kaj el la idoj de Heman: Je�iel kaj �imei; kaj el la idoj de Jedutun: �emaja kaj Uziel.
15 Kaj ili kolektis siajn fratojn kaj sanktigis sin; kaj ili eniris, la� la ordono de la re�o, konforme al la vortoj de la Eternulo, por purigi la domon de la Eternulo.
16 Kaj la pastroj eniris en la internon de la domo de la Eternulo, por purigi; kaj �ion malpuran, kion ili trovis en la templo de la Eternulo, ili elportis sur la korton de la domo de la Eternulo; kaj tion prenis la Levidoj, por elporti eksteren, al la torento Kidron.
17 Ili komencis la sanktigadon en la unua tago de la unua monato, kaj en la oka tago de la monato ili eniris en la portikon de la Eternulo; ili sanktigis la domon de la Eternulo dum ok tagoj, kaj en la dek-sesa tago de la unua monato ili finis.
18 Kaj ili eniris internen al la re�o �izkija, kaj diris: Ni purigis la tutan domon de la Eternulo, kaj la altaron de bruloferoj kaj �iujn �iajn vazojn, kaj la tablon de la panoj de propono kaj �iujn �iajn vazojn;
19 kaj �iujn vazojn, kiujn la re�o A�az dum sia re�ado malpurigis per siaj krimoj, ni pretigis kaj sanktigis, kaj jen ili estas anta� la altaro de la Eternulo.

20 La re�o �izkija levi�is frue matene, kunvenigis la estrojn de la urbo, kaj iris en la domon de la Eternulo.
21 Kaj ili alkondukis sep bovojn, sep vir�afojn, sep �afidojn, kaj sep kaprojn, kiel pekoferon pro la regno, pro la sanktejo, kaj pro Judujo; kaj li ordonis al la Aaronidoj, la pastroj, fari bruloferon sur la altaro de la Eternulo.
22 Kaj oni bu�is la bovojn, kaj la pastroj prenis la sangon kaj aspergis la altaron; kaj oni bu�is la vir�afojn kaj aspergis per la sango la altaron; kaj oni bu�is la �afidojn kaj aspergis per la sango la altaron.
23 Kaj oni alkondukis la propekajn kaprojn anta� la re�on kaj la komunumon, kaj ili metis siajn manojn sur ilin.
24 Kaj la pastroj ilin bu�is, kaj senpekigis per ilia sango la altaron, por pekliberigi la tutan Izraelon; �ar pro la tuta Izrael, diris la re�o, estas la brulofero kaj la pekofero.
25 Kaj li starigis la Levidojn en la domo de la Eternulo kun cimbaloj, psalteroj, kaj harpoj, la� la preskribo de David, de Gad, la viziisto de la re�o, kaj de la profeto Natan; �ar de la Eternulo estis tiu preskribo per Liaj profetoj.
26 Kaj stari�is la Levidoj kun la instrumentoj de David, kaj la pastroj kun la trumpetoj.
27 Kaj �izkija ordonis, ke oni faru la bruloferon sur la altaro. Kaj en la momento, kiam komenci�is la brulofero, komenci�is la kantado al la Eternulo, akompanata de trumpetoj kaj de instrumentoj de David, re�o de Izrael.
28 Kaj la tuta popolo adorklini�is, kaj la kantado de la kantistoj kaj la trumpetado de la trumpetistoj da�ris �is la fino de la brulofero.
29 Kiam la brulofero estis finita, la re�o, kaj �iuj, kiuj trovi�is kun li, ekgenuis kaj adorklini�is.
30 Kaj la re�o �izkija kaj la estroj diris al la Levidoj, ke ili gloru la Eternulon per la vortoj de David kaj de la viziisto Asaf; kaj ili glorkantis kun �ojo, fleksis sin, kaj adorklini�is.
31 Kaj �izkija diris plue: Nun vi konsekris vin al la Eternulo; aliru kaj konduku bu�oferojn kaj dankoferojn al la domo de la Eternulo. Kaj la komunumo alkondukis bu�oferojn kaj dankoferojn kaj memvolajn bruloferojn.
32 La nombro de la bruloferoj, kiujn la komunumo alkondukis, estis: sepdek bovoj, cent vir�afoj, ducent �afidoj; �io �i tio estis bruloferoj al la Eternulo.
33 Da konsekritaj estis: sescent bovoj kaj tri mil �afoj.
34 Sed la nombro de la pastroj estis tro malgranda, kaj ili ne povis senfeligi �iujn bruloferojn; tial helpis al ili iliaj fratoj, la Levidoj, �is la laboro estis finita kaj �is la pastroj sin sanktigis; �ar la Levidoj estis pli fervoraj en la sinsanktigado, ol la pastroj.
35 Anka� tre multe estis da bruloferoj, kun la sebo de pacoferoj kaj kun ver�oferoj por la bruloferoj. Tiamaniere estis preta la servado en la domo de la Eternulo.
36 Kaj �ojis �izkija kaj la tuta popolo pri tio, kion Dio pretigis por la popolo; �ar neatendita estis la afero.

1 �izkija sendis al la tuta Izrael kaj Jehuda, li skribis anka� leterojn al Efraim kaj Manase, ke ili venu en la domon de la Eternulo, en Jerusalemon, por fari Paskon al la Eternulo, Dio de Izrael.
2 Kaj la re�o kaj liaj eminentuloj kaj la tuta komunumo en Jerusalem per konsili�o decidis fari la Paskon en la dua monato;
3 �ar ili ne povis fari �in en tiu tempo pro tio, ke la pastroj ne sanktigis sin en sufi�a nombro kaj la popolo ne kolekti�is en Jerusalem.
4 La afero pla�is al la re�o kaj al la tuta komunumo.
5 Kaj ili decidis proklami en la tuta lando de Izrael, de Beer-�eba �is Dan, ke oni venu fari Paskon al la Eternulo, Dio de Izrael, en Jerusalem; �ar jam delonge oni ne faris �in, kiel estas skribite.
6 Kaj ekiris kurieroj kun leteroj de la re�o kaj de liaj eminentuloj en la tutan landon de Izrael kaj Jehuda, kun jena ordono de la re�o: Ho idoj de Izrael, revenu al la Eternulo, Dio de Abraham, Isaak, kaj Izrael, kaj tiam Li revenos al la savi�intoj, kiuj restis �e vi de la mano de la re�oj de Asirio.
7 Kaj ne estu kiel viaj patroj kaj viaj fratoj, kiuj krimis kontra� la Eternulo, Dio de iliaj patroj, kaj kiujn Li tial elmetis al ruinigo, kiel vi vidas.
8 Nun ne estu malmolnukaj kiel viaj patroj: donu la manon al la Eternulo, kaj venu en Lian sanktejon, kiun Li sanktigis por �iam, kaj servu al la Eternulo, via Dio, kaj Li deturnos de vi la flamon de Sia kolero.
9 �ar se vi revenos al la Eternulo, viaj fratoj kaj viaj filoj trovos favorkorecon �e tiuj, kiuj ilin forkaptis, kaj povos reveni en �i tiun landon; �ar kompatema kaj favorkora estas la Eternulo, via Dio, kaj Li ne deturnos de vi Sian viza�on, se vi revenos al Li.
10 La kurieroj iris de urbo al urbo en la lando de Efraim kaj Manase kaj �is la lando de Zebulun; sed oni ridis pri ili kaj mokis ilin.
11 Nur kelkaj el la A�eridoj, Manaseidoj, kaj Zebulunidoj humili�is, kaj venis en Jerusalemon.
12 Super Judujo estis la mano de Dio, por doni al ili unuanimecon, por plenumi la ordonon de la re�o kaj de la eminentuloj konforme al la vorto de la Eternulo.
13 Kaj kolekti�is en Jerusalem multe da popolo, por fari la feston de macoj en la dua monato, tre granda homamaso.
14 Kaj ili levi�is, kaj forigis la altarojn, kiuj estis en Jerusalem; kaj �ion, sur kio oni faradis incensadon, ili forigis kaj �etis en la torenton Kidron.
15 Kaj ili bu�is la Paskon en la dek-kvara tago de la dua monato. La pastroj kaj la Levidoj hontis, kaj sanktigis sin kaj venigis la bruloferojn al la domo de la Eternulo.
16 Kaj ili staris sur siaj postenoj la� la preskribo, konforme al la instruo de Moseo, la homo de Dio. La pastroj aspergis per la sango el la manoj de la Levidoj.
17 �ar en la komunumo estis multaj, kiuj sin ne sanktigis, tial la Levidoj okupis sin per la bu�ado de la Paskoj anstata� �iu, kiu ne estis pura, por esti sanktigata al la Eternulo.
18 Multaj el la popolo, plejparte el Efraim, Manase, Isa�ar, kaj Zebulun, ne purigis sin; tamen ili man�is la Paskon, ne konforme al la preskribo; sed �izkija pre�is pri ili, dirante: La Eternulo, la bona, pardonu �iun,
19 kiu pretigis sian koron, por turni sin al Dio, la Eternulo, Dio de liaj patroj, kvankam ne konforme al la sankta puri�o.
20 Kaj la Eternulo a�skultis �izkijan kaj pardonis la popolon.
21 Kaj la Izraelidoj, kiuj trovi�is en Jerusalem, faris la feston de macoj dum sep tagoj en granda �ojo; kaj �iutage la Levidoj kaj la pastroj glorkantis al la Eternulo per instrumentoj, difinitaj por glorado de la Eternulo.
22 Kaj �izkija parolis afable al �iuj Levidoj, kiuj distingi�is en la servado al la Eternulo. Kaj oni man�is la festan man�a�on dum sep tagoj, alportante pacoferojn, kaj dankante la Eternulon, Dion de iliaj patroj.
23 Kaj la tuta komunumo interkonsili�e decidis festi aliajn sep tagojn, kaj ili pasigis la sep tagojn en gajeco.
24 �ar �izkija, re�o de Judujo, donis por la popolo mil bovojn kaj sep mil �afojn, kaj la eminentuloj donis al la popolo mil bovojn kaj dek mil �afojn; kaj jam tre multaj el la pastroj sin sanktigis.
25 Kaj �ojis la tuta komunumo de la Judoj kaj la pastroj kaj la Levidoj, kaj la tuta popolamaso, kiu venis de Izrael, kaj la aligentuloj, kiuj venis el la lando de Izrael kaj kiuj lo�is en Judujo.
26 Kaj estis granda �ojo en Jerusalem; �ar de la tempo de Salomono, filo de David, re�o de Izrael, ne estis io simila en Jerusalem.
27 Kaj levi�is la pastroj kaj la Levidoj kaj benis la popolon; kaj a�skultita estis ilia vo�o, kaj venis ilia pre�o en Lian sanktan lo�ejon, en la �ielon.

1 Kiam �io �i tio fini�is, �iuj Izraelidoj, kiuj tie trovi�is, eliris en la urbojn de Judujo, kaj disrompis la statuojn, dishakis la sanktajn stangojn, kaj detruis la alta�ojn kaj la altarojn en la tuta Judujo kaj en la regionoj de Benjamen, de Efraim, kaj de Manase, �is plena ekstermo. Kaj reiris �iuj Izraelidoj �iu al sia poseda�o, al siaj urboj.
2 Kaj �izkija starigis la grupojn de la pastroj kaj de la Levidoj la� ilia ordo, �iun la� �ia destino, la pastrojn kaj la Levidojn por la bruloferoj kaj por la pacoferoj, por servado, por la�dkantado kaj glorkantado, �e la pordegoj de la tendaro de la Eternulo.
3 Kaj la re�o destinis parton el sia hava�o por bruloferoj: por la bruloferoj matenaj kaj vesperaj, por la bruloferoj sabataj, monatkomencaj, kaj festaj, kiel estas skribite en la instruo de la Eternulo.
4 Kaj li ordonis al la popolo, kiu lo�is en Jerusalem, donadi vivrimedojn al la pastroj kaj al la Levidoj, por ke ili povu fordoni sin al la instruo de la Eternulo.
5 Kiam �i tiu ordono disvasti�is, la Izraelidoj alportis multe da unuaa�oj el greno, mosto, oleo, kaj mielo, kaj diversajn kampajn produkta�ojn, kaj anka� dekona�ojn el �io ili multe alportis.
6 Kaj la Izraelidoj kaj la Judoj, kiuj lo�is en la urboj de Judujo, anka� alportis dekona�on el bovoj kaj �afoj, kaj dekona�on sanktan, konsekritan al la Eternulo, ilia Dio; kaj ili amasigis grandajn amasojn.
7 En la tria monato oni komencis la aran�adon de la amasoj, kaj en la sepa monato oni finis.
8 Kiam �izkija kaj la estroj venis kaj ekvidis la amasojn, ili benis la Eternulon kaj Lian popolon Izrael.
9 Kaj �izkija demandis la pastrojn kaj la Levidojn pri la amasoj.
10 Kaj respondis al li Azarja, la �efpastro, el la domo de Cadok, kaj diris: De la momento, kiam oni komencis portadi la donojn en la domon de la Eternulo, oni man�is kaj sati�is, kaj restis ankora� multe; �ar la Eternulo benis Sian popolon; el la resta�o kolekti�is �i tiu amasego.
11 Kaj �izkija ordonis pretigi �ambrojn �e la domo de la Eternulo. Kaj oni pretigis.
12 Kaj oni transportis tien la donojn, la dekona�ojn, kaj la konsekrita�ojn kun fideleco. Estro super tio estis Konanja, la Levido, kaj lia frato �imei estis la dua post li.
13 Kaj Je�iel, Azazja, Na�at, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ji�ma�ja, Ma�at, kaj Benaja estis oficistoj apud Konanja kaj lia frato �imei, la� ordono de la re�o �izkija, kaj de Azarja, estro en la domo de Dio.
14 Kore, filo de Jimna, Levido pordegisto �e la flanko orienta, estis super la memvolaj donoj al Dio, super la oferdonoj, alportataj al la Eternulo, kaj super la plejsankta�oj.
15 Liaj helpantoj estis Eden, Minjamin, Je�ua, �emaja, Amarja, kaj �e�anja, en la urboj de la pastroj, por fidele disdonadi al siaj fratoj la�grupe, al la grandaj kaj al la malgrandaj
16 (krom la registritaj virseksuloj, havantaj la a�on de tri jaroj kaj pli, de �iuj, kiuj iradis �iutage en la domon de la Eternulo la� siaj oficoj kaj grupoj),
17 al la registritaj pastroj, la� iliaj patrodomoj, kaj al la Levidoj, havantaj la a�on de dudek jaroj kaj pli, la� iliaj oficoj kaj grupoj,
18 al la registritoj kun �iuj iliaj malgrandaj infanoj, edzinoj, filoj, kaj filinoj, al la tuta komunumo, por ke ili fidele dedi�u sin al la sanktaj aferoj.
19 Kaj por la Aaronidoj, la pastroj, sur la anta�urbaj kampoj de iliaj urboj, de �iu urbo, la nomitaj viroj estis destinitaj, por doni partojn al �iu virseksulo inter la pastroj kaj al �iu registrito inter la Levidoj.
20 Tion faris �izkija en la tuta Judujo, kaj li agadis bone, juste, kaj vere anta� la Eternulo, lia Dio.
21 Kaj en �iuj faroj, kiujn li entreprenis koncerne la servadon en la domo de Dio, la instruon kaj la ordonon pri la sinturnado al sia Dio, li agadis el la tuta koro, kaj li havis sukceson.

1 Post tiuj aferoj kaj vera�oj venis San�erib, re�o de Asirio; li venis en Judujon, eksie�is la fortikigitajn urbojn, kaj intencis for�iri ilin al si.
2 Kiam �izkija vidis, ke San�erib venis kaj intencas militi kontra� Jerusalem,
3 li konsili�is kun siaj eminentuloj kaj fortuloj, kaj decidis �utkovri la akvon de la fontoj, kiuj estis ekster la urbo; kaj ili helpis al li.
4 Kaj kolekti�is multe da popolo, kaj ili �utkovris �iujn fontojn, kaj la torenton, kiu fluas meze de la lando, �ar ili diris: Por kio permesi, ke la re�oj de Asirio, veninte, trovu multe da akvo?
5 Kaj li estis kura�a, kaj li prikonstruis la tutan difekti�intan muregon, li plialtigis la turojn, kaj konstruis ekstere ankora� alian muregon, kaj li fortikigis Milon apud la urbo de David, kaj pretigis multe da bataliloj kaj da �ildoj.
6 Kaj li starigis militestrojn super la popolo, kaj li kunvenigis ilin al si sur la placon anta� la pordego de la urbo, kaj vigligis ilian koron, dirante:
7 Estu kura�aj kaj fortaj, ne timu, kaj ne sentu teruron anta� la re�o de Asirio kaj anta� la tuta homamaso, kiu estas kun li, �ar kun ni estas pli, ol kun li:
8 kun li estas brako karna, sed kun ni estas la Eternulo, nia Dio, por helpi al ni kaj por batali en niaj bataloj. Kaj la popolo vigli�is de la vortoj de �izkija, re�o de Judujo.

9 Post tio San�erib, re�o de Asirio, sendis siajn servantojn en Jerusalemon (li mem estis �e La�i� kune kun sia tuta militistaro) al �izkija, re�o de Judujo, kaj al �iuj Judoj en Jerusalem, por diri:
10 Tiele diras San�erib, re�o de Asirio: Kion vi fidas, lo�ante en la fortika�o de Jerusalem?
11 �izkija trompis vin, por mortigi vin de malsato kaj soifo, se li diras al vi: La Eternulo, nia Dio, savos nin el la mano de la re�o de Asirio.
12 Li mem, �izkija, forigis ja Liajn alta�ojn kaj Liajn altarojn, kaj ordonis al Judujo kaj Jerusalem, dirante: Anta� unu sola altaro adorklini�u kaj sur �i incensu.
13 �u vi ne scias, kion mi kaj miaj patroj faris al �iuj popoloj de la landoj? �u la dioj de la nacioj de la landoj povis savi ilian landon el mia mano?
14 Kiu el �iuj dioj de tiuj nacioj, kiujn miaj patroj ekstermis, povis savi sian popolon el mia mano, ke via Dio povus savi vin el mia mano?
15 �izkija do ne trompu vin kaj ne logu vin tiamaniere, kaj vi ne kredu al li. Se neniu dio de iu ajn nacio kaj regno povis savi sian popolon el mia mano kaj el la mano de miaj patroj, anka� viaj dioj ne savos vin el mia mano.
16 Kaj ankora� pli liaj servantoj parolis kontra� Dio, la Eternulo, kaj kontra� Lia servanto �izkija.
17 Kaj leterojn li skribis, por insulti la Eternulon, Dion de Izrael, kaj dirante pri Li tiele: Kiel la dioj de la nacioj de la landoj ne savis sian popolon el mia mano, tiel anka� la Dio de �izkija ne savos Sian popolon el mia mano.
18 Kaj ili kriis per la�ta vo�o en la Juda lingvo al la popolo Jerusalema, kiu estis sur la murego, por timigi �in kaj senkura�igi �in, por ke ili povu venkopreni la urbon.
19 Kaj ili parolis pri Dio de Jerusalem tiel, kiel pri la dioj de la popoloj de la tero, farita�o de homaj manoj.
20 Sed la re�o �izkija, kaj la profeto Jesaja, filo de Amoc, ekpre�is pri tio kaj kriis al la �ielo.
21 Kaj la Eternulo sendis an�elon, kaj li ekstermis �iujn fortulojn kaj eminentulojn kaj estrojn en la tendaro de la re�o de Asirio. Kaj �i tiu revenis kun honto en sian landon; kaj kiam li eniris en la domon de sia dio, homoj, kiuj elvenis el liaj propraj lumboj, faligis lin per glavo.
22 Tiamaniere la Eternulo savis �izkijan kaj la lo�antojn de Jerusalem el la mano de San�erib, re�o de Asirio, kaj el la manoj de �iuj; kaj Li gardis ilin �irka�e.
23 Tiam multaj alportadis donacojn al la Eternulo en Jerusalemon, kaj multekostajn objektojn al �izkija, re�o de Judujo. Kaj post tio li alti�is en la okuloj de �iuj nacioj.

24 En tiu tempo �izkija morte malsani�is. Kaj li pre�is al la Eternulo. �i Tiu parolis al li kaj donis al li pruvosignon.
25 �izkija ne repagis konforme al tio, kio estis farita por li; lia koro fieri�is. Kaj eksciti�is kolero kontra� li kaj kontra� Judujo kaj Jerusalem.
26 Sed �izkija humili�is pri la fieri�o de sia koro, li kaj la lo�antoj de Jerusalem; tial ne trafis lin la kolero de la Eternulo en la tempo de �izkija.
27 �izkija havis tre multe da ri�eco kaj honoro; kaj li faris al si trezorejojn por ar�ento kaj oro, por multekostaj �tonoj, aroma�oj, �ildoj, kaj �iaj valoraj objektoj,
28 anka� provizejojn por la produkta�oj: greno, mosto, oleo, kaj stalojn por �iaspecaj brutoj, kaj �afejojn por la �afoj.
29 Kaj urbojn li konstruis al si. Kaj da �afoj kaj bovoj li havis multe, �ar Dio donis al li tre grandan hava�on.
30 Li, �izkija, �topkovris la supran fonton de Gi�on kaj direktis �in malsupren al la okcidenta flanko de la urbo de David. Kaj �izkija havis sukceson en �iu sia faro.
31 Nur kiam la senditoj de la princoj de Babel estis senditaj al li, por demandi lin pri la signomiraklo, kiu aperis en la lando, Dio lin forlasis, por elprovi lin, por scii �ion, kion li havis en sia koro.
32 La cetera historio de �izkija kaj liaj virtoj estas priskribitaj en la vizio de la profeto Jesaja, filo de Amoc, en la libro de la re�oj de Judujo kaj de Izrael.
33 Kaj �izkija ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en la plej alta loko de la tomboj de la idoj de David; kaj honoron faris al li post lia morto �iuj Judoj kaj lo�antoj de Jerusalem. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Manase.

1 La a�on de dek du jaroj havis Manase, kiam li fari�is re�o, kaj kvindek kvin jarojn li re�is en Jerusalem.
2 Li agadis malbone anta� la Eternulo, simile al la abomeninda�oj de la nacioj, kiujn la Eternulo forpelis de anta� la Izraelidoj.
3 Li konstruis denove la alta�ojn, kiujn detruis lia patro �izkija; kaj li starigis altarojn al la Baaloj, faris sanktajn stangojn, kaj adorklini�is anta� la tuta armeo de la �ielo kaj servis al �i.
4 Li konstruis anka� altarojn en la domo de la Eternulo, pri kiu la Eternulo diris: En Jerusalem estos Mia nomo eterne.
5 Li konstruis altarojn al la tuta armeo de la �ielo, sur la du kortoj de la domo de la Eternulo.
6 Li anka� trairigis siajn filojn tra fajro en la valo de la filo de Hinom, li esploradis la estontecon, a�guradis, sor�adis, starigis anta�diristojn kaj magiistojn; li multe agadis malbone anta� la Eternulo, kolerigante Lin.
7 La skulpta�on de la idolo, kiun li faris, li starigis en la domo de Dio, pri kiu Dio diris al David kaj al lia filo Salomono: En �i tiu domo kaj en Jerusalem, kiun Mi elektis inter �iuj triboj de Izrael, Mi estigos Mian nomon por eterne;
8 kaj Mi ne plu foririgos la piedon de Izrael de sur la tero, kiun Mi destinis por viaj patroj, se ili nur observos por plenumi �ion, kion Mi ordonis al ili, la tutan instruon, le�ojn, kaj preskribojn, donitajn per Moseo.
9 Manase delogis la Judojn kaj la lo�antojn de Jerusalem en tia grado, ke ili agadis pli malbone, ol tiuj nacioj, kiujn la Eternulo ekstermis anta� la Izraelidoj.
10 La Eternulo parolis al Manase kaj al lia popolo, sed ili ne a�skultis.
11 Kaj la Eternulo venigis sur ilin la militestrojn de la re�o de Asirio; kaj ili malliberigis Manasen per katenoj, ligis lin per �enoj, kaj forkondukis lin en Babelon.
12 En sia mizero li ekpetegis la Eternulon, sian Dion, kaj li tre humili�is anta� la Dio de siaj patroj.
13 Kiam li pre�is al Li kaj petegis Lin, Li a�skultis lian peton kaj revenigis lin en Jerusalemon al lia regno. Kaj Manase eksciis, ke la Eternulo estas la vera Dio.

14 Post tio li konstruis eksteran muregon por la urbo de David okcidente de Gi�on, en la valo, �ia la enirejo de la Pordego de Fi�oj, �irka� Ofel, kaj li faris �in tre alta. Kaj li starigis militestrojn en �iuj fortikigitaj urboj de Judujo.
15 Li forigis la fremdajn diojn kaj la idolon el la domo de la Eternulo, anka� �iujn altarojn, kiujn li konstruis sur la monto de la domo de la Eternulo kaj en Jerusalem; kaj li el�etis tion eksteren de la urbo.
16 Kaj li rekonstruis la altaron de la Eternulo kaj faris sur �i pacoferojn kaj dankoferojn, kaj li ordonis al la Judoj, ke ili servadu al la Eternulo, Dio de Izrael.
17 Tamen la popolo �iam ankora� oferadis sur la alta�oj, sed nur al la Eternulo, sia Dio.
18 La cetera historio de Manase, lia pre�o al lia Dio, kaj la vortoj de la viziistoj, kiuj parolis al li en la nomo de la Eternulo, Dio de Izrael, trovi�as en la kroniko de la re�oj de Izrael.
19 Lia pre�o kaj a�skultiteco, �iuj liaj pekoj kaj krimoj, kaj la lokoj, sur kiuj li konstruis alta�ojn kaj starigis sanktajn stangojn kaj idolojn anta� sia humili�o, estas priskribitaj en la kroniko de la viziistoj.
20 Kaj Manase ekdormis kun siaj patroj, kaj oni enterigis lin en lia domo. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Amon.

21 La a�on de dudek du jaroj havis Amon, kiam li fari�is re�o, kaj du jarojn li re�is en Jerusalem.
22 Li agadis malbone anta� la Eternulo, kiel agadis lia patro Manase; kaj al �iuj idoloj, kiujn faris lia patro Manase, Amon oferadis kaj servadis.
23 Li ne humili�is anta� la Eternulo, kiel humili�is lia patro Manase, sed li, Amon, multe kulpi�is.
24 Kaj konspiris kontra� li liaj servantoj kaj mortigis lin en lia domo.
25 Sed la popolo de la lando mortigis �iujn, kiuj faris konspiron kontra� la re�o Amon; kaj la popolo de la lando faris re�o anstata� li lian filon Jo�ija.

1 La a�on de ok jaroj havis Jo�ija, kiam li fari�is re�o, kaj tridek unu jarojn li re�is en Jerusalem.
2 Li agadis bone anta� la Eternulo, kaj iradis la� la vojoj de sia patro David, kaj ne deflanki�is dekstren nek maldekstren.
3 En la oka jaro de sia re�ado, estante ankora� knabo, li komencis turnadi sin al la Dio de sia patro David; kaj en la dek-dua jaro li komencis purigi Judujon kaj Jerusalemon de la alta�oj, sanktaj stangoj, idoloj, kaj fanditaj statuoj.
4 Kaj oni detruis anta� li la altarojn de la Baaloj; la kolonojn de la suno, kiuj estis super ili, li dehakis; la sanktajn stangojn, idolojn, kaj statuojn li disbatis, dispecetigis, kaj dis�etis sur la tombojn de tiuj, kiuj alportadis al ili oferojn.
5 La ostojn de la pastroj li forbruligis sur iliaj altaroj; kaj li purigis Judujon kaj Jerusalemon.
6 Anka� en la urboj de Manase, Efraim, Simeon, kaj �is Naftali, en iliaj ruinoj �irka�e,
7 li detruis la altarojn kaj la sanktajn stangojn, kaj la idolojn li disbatis en pecetojn, kaj �iujn kolonojn de la suno li dehakis en la tuta lando de Izrael; kaj li revenis en Jerusalemon.

8 En la dek-oka jaro de sia re�ado, post la purigo de la lando kaj de la domo, li sendis �afanon, filon de Acalja, la urbestron Maaseja, kaj la kronikiston Joa�, filo de Joa�az, por ripari la domon de la Eternulo, lia Dio.
9 Kaj ili venis al la �efpastro �ilkija, kaj transdonis la ar�enton, alportitan en la domon de Dio, kaj kolektitan de la Levidoj, la sojlogardistoj, el la manoj de Manase, Efraim, kaj �iuj restintaj Izraelidoj, anka� de �iuj Jehudaidoj kaj Benjamenidoj; kaj ili revenis en Jerusalemon.
10 Kaj ili donis tion en la manojn de la laborplenumantoj, kiuj havis komision en la domo de la Eternulo; kaj �i tiuj donis al tiuj, kiuj laboris en la domo de la Eternulo, rebonigante kaj riparante la domon.
11 Ili donis al la �arpentistoj kaj konstruistoj, por a�eti �irka�hakitajn �tonojn kaj lignon por kunteniloj kaj traboj por la domoj, kiujn ruinigis la re�oj de Judujo.
12 Tiuj homoj plenumadis la laboron honeste; oficon de observistoj super ili havis Ja�at kaj Obadja, Levidoj el la Merariidoj, kaj Ze�arja kaj Me�ulam el la Kehatidoj; la Levidoj �iuj estis kompetentaj muzikistoj;
13 super la portistoj, kiel observistoj super �iuj laboristoj en �iuj laboroj, estis el la Levidoj la skribistoj, kontrolistoj, kaj pordegistoj.
14 Kiam ili elprenis la ar�enton, kiu estis alportita en la domon de la Eternulo, la pastro �ilkija trovis la libron de instruo de la Eternulo, donitan per Moseo.
15 Kaj �ilkija ekparolis kaj diris al la skribisto �afan: Libron de la instruo mi trovis en la domo de la Eternulo; kaj �ilkija donis la libron al �afan.
16 Kaj �afan alportis la libron al la re�o, kaj li anka� raportis al la re�o jene: �ion, kio estas komisiita al viaj servantoj, ili faras.
17 Oni el�utis la ar�enton, trovitan en la domo de la Eternulo, kaj donis �in en la manojn de la oficistoj kaj de la laboristoj.
18 Kaj la skribisto �afan raportis al la re�o, dirante: Libron donis al mi la pastro �ilkija. Kaj �afan legis el �i anta� la re�o.
19 Kiam la re�o a�dis la vortojn de la instruo, li dis�iris siajn vestojn.
20 Kaj la re�o ordonis al �ilkija, A�ikam, filo de �afan, Abdon, filo de Mi�a, la skribisto �afan, kaj Asaja, servanto de la re�o, dirante:
21 Iru, demandu la Eternulon por mi kaj por la restintoj el Izrael kaj Jehuda, pri la vortoj de la trovita libro; �ar granda estas la kolero de la Eternulo, elver�i�inta sur nin pro tio, ke niaj patroj ne observis la vorton de la Eternulo, por plenumi �ion, kio estas skribita en �i tiu libro.
22 Kaj iris �ilkija, kaj tiuj, kiuj estis �e la re�o, al la profetino �ulda, edzino de �alum, filo de Tokhat, filo de �asra, la vestogardisto (�i lo�is en Jerusalem, en la dua parto); kaj ili parolis kun �i pri tio.
23 Kaj �i diris al ili: Tiele diras la Eternulo, Dio de Izrael: Diru al la homo, kiu sendis vin al mi:
24 Tiele diras la Eternulo: Jen Mi venigos malfeli�on sur �i tiun lokon kaj sur �iajn lo�antojn, �iujn malbenojn, skribitajn en la libro, kiun oni legis anta� la re�o de Judujo.
25 Pro tio, ke ili Min forlasis kaj incensis al aliaj dioj, kolerigante Min per �iuj faroj de siaj manoj, ekflamis Mia kolero kontra� �i tiu loko, kaj �i ne estingi�os.
26 Kaj koncerne la re�on de Judujo, kiu sendis vin, por demandi la Eternulon, diru al li jene: Tiele diras la Eternulo, Dio de Izrael, pri la vortoj, kiujn vi a�dis:
27 �ar via koro moli�is kaj vi humili�is anta� Dio, kiam vi a�dis Liajn vortojn pri �i tiu loko kaj pri �iaj lo�antoj, kaj vi humili�is anta� Mi, dis�iris viajn vestojn, kaj ploris anta� Mi: tial Mi anka� a�skultis vin, diras la Eternulo.
28 Jen Mi alkolektos vin al viaj patroj, kaj vi iros en vian tombon en paco, kaj viaj okuloj ne vidos la tutan malfeli�on, kiun Mi venigos sur �i tiun lokon kaj sur �iajn lo�antojn. Kaj ili alportis la respondon al la re�o.

29 La re�o sendis, kaj kunvenigis �iujn pleja�ulojn de Judujo kaj Jerusalem.
30 Kaj la re�o iris en la domon de la Eternulo, kaj kune kun li �iuj Judoj kaj lo�antoj de Jerusalem, la pastroj kaj la Levidoj, kaj la tuta popolo, de la grandaj �is la malgrandaj; kaj oni vo�legis anta� ili �iujn vortojn de la libro de interligo, kiu estis trovita en la domo de la Eternulo.
31 Kaj la re�o stari�is sur sia loko, kaj faris interligon anta� la Eternulo, por sekvi la Eternulon, kaj observi Liajn ordonojn, decidojn, kaj le�ojn, per sia tuta koro kaj per sia tuta animo, por plenumi la vortojn de la interligo, skribitajn en tiu libro.
32 Kaj li aligis al tio �iujn, kiuj trovi�is en Jerusalem kaj en la lando de Benjamen. Kaj la lo�antoj de Jerusalem agadis la� la interligo de Dio, Dio de iliaj patroj.
33 Kaj Jo�ija forigis �iujn abomeninda�ojn el �iuj regionoj, kiuj apartenis al la Izraelidoj; kaj �iujn, kiuj trovi�is en Izrael, li devigis servi al la Eternulo, ilia Dio. Dum lia tuta vivo ili ne defalis de la Eternulo, Dio de iliaj patroj.

1 Jo�ija faris en Jerusalem Paskon al la Eternulo, kaj oni bu�is la Paskon en la dek-kvara tago de la unua monato.
2 Li starigis la pastrojn sur iliaj postenoj kaj vigligis ilin por la servado en la domo de la Eternulo.
3 Kaj li diris al la Levidoj, la instruantoj de la tuta Izrael, konsekritaj al la Eternulo: Metu la sanktan keston en la domon, kiun konstruis Salomono, filo de David, re�o de Izrael; vi ne bezonas porti �in sur la �ultroj; servu nun al la Eternulo, via Dio, kaj al Lia popolo Izrael.
4 Aran�u vin la� viaj patrodomoj, la� viaj grupoj, la� la preskribo de David, re�o de Izrael, kaj la� la preskribo de lia filo Salomono.
5 Kaj staru en la sanktejo la� klasoj, la� la patrodomoj de viaj fratoj, filoj de la popolo, kaj la� la patrodomaj grupoj de la Levidoj.
6 Kaj bu�u la Paskon, kaj sanktigu vin, kaj pretigu por viaj fratoj, agante la� la vorto de la Eternulo per Moseo.
7 Kaj Jo�ija donis donace al la filoj de la popolo �afojn, �afidojn, kapridojn, �ion por la Paskoj, por �iuj, kiuj tie trovi�is, en la nombro de tridek mil, kaj tri mil bovojn. Tio estis el la hava�o de la re�o.
8 Kaj liaj eminentuloj donis memvolan donacon al la popolo, al la pastroj, kaj al la Levidoj. �ilkija, Ze�arja, kaj Je�iel, la estroj en la domo de Dio, donis al la pastroj por la Paskoj du mil sescent �afidojn kaj tricent bovojn;
9 Konanja, �emaja, kaj Netanel, liaj fratoj, kaj �a�abja, Jeiel, kaj Jozabad, la estroj de la Levidoj, donacis al la Levidoj por la Paskoj kvin mil �afidojn kaj kvincent bovojn.
10 Tiamaniere la servado estis aran�ita. Kaj la pastroj stari�is sur siaj postenoj kaj la Levidoj la� iliaj grupoj, la� la ordono de la re�o.
11 Kaj ili bu�is la Paskon. Kaj la pastroj aspergis el siaj manoj, kaj la Levidoj senha�tigis.
12 Kaj ili apartigis la bruloferojn, por doni ilin la�klase, la� la patrodomoj, al la filoj de la popolo, por alportado al la Eternulo, kiel estas skribite en la libro de Moseo. Tiel same ili agis kun la bovoj.
13 Kaj ili kuiris la Paskon sur fajro, la� la preskribo; kaj la sanktajn oferojn ili kuiris en kaldronoj, en potoj, kaj en kaseroloj, kaj faris tion rapide por la tuta popolo.
14 Kaj poste ili pretigis por si kaj por la pastroj; �ar la pastroj, la Aaronidoj, estis okupitaj je la alportado de la bruloferoj kaj seboj �is la nokto; tial la Levidoj pretigis por si kaj por la pastroj, la Aaronidoj.
15 La kantistoj, idoj de Asaf, estis sur siaj postenoj la� la preskribo de David, Asaf, Heman, kaj Jedutun, la viziisto de la re�o, kaj la pordegistoj estis �e �iu pordego; ili ne bezonis forlasi sian servadon, �ar iliaj fratoj, la Levidoj, preparis por ili.
16 Tiamaniere estis aran�ita en tiu tago la servado al la Eternulo, por farado de la Pasko kaj alportado de bruloferoj sur la altaro de la Eternulo, la� la ordono de la re�o Jo�ija.
17 Kaj la Izraelidoj, kiuj tie trovi�is, faris la Paskon en tiu tempo kaj la feston de macoj dum sep tagoj.
18 Tia Pasko ne estis farita en Izrael de post la tempo de la profeto Samuel; kaj el �iuj re�oj de Izrael neniu faris tian Paskon, kian faris Jo�ija, kaj la pastroj, kaj la Levidoj, kaj �iuj Judoj kaj Izraelidoj, kiuj tie trovi�is, kaj la lo�antoj de Jerusalem.
19 En la dek-oka jaro de la re�ado de Jo�ija estis farita tiu Pasko.

20 Post �io �i tio, kion Jo�ija aran�is en la domo, Ne�o, re�o de Egiptujo, eliris milite kontra� Karkemi�on �e E�frato. Kaj eliris kontra� lin Jo�ija.
21 Kaj tiu sendis al li senditojn, por diri: Kio estas inter mi kaj vi, ho re�o de Judujo? ne kontra� vin mi nun iras, sed tien, kie mi havas militon. Kaj Dio diris, ke mi rapidu; ne kontra�staru al Dio, kiu estas kun mi, por ke Li vin ne pereigu.
22 Sed Jo�ija ne forturnis sin de li, sed alivestis sin por batali kontra� li; li ne obeis la vortojn de Ne�o el la bu�o de Dio, sed li iris en la valon Megido, por batali.
23 La pafistoj pafis sur la re�on Jo�ija; kaj la re�o diris al siaj servantoj: Forkonduku min, �ar mi estas grave vundita.
24 Liaj servantoj deprenis lin de la �aro, kaj sidigis lin sur alia veturilo, kiun li havis, kaj venigis lin en Jerusalemon. Kaj li mortis, kaj oni enterigis lin en la tomboj de liaj patroj. Kaj la tuta Judujo kaj Jerusalem funebris pri Jo�ija.
25 Anka� Jeremia plorkantis pri Jo�ija; kaj �iuj kantistoj kaj kantistinoj parolis en siaj plorkantoj pri Jo�ija �is la nuna tago kaj faris ilin tradiciaj �e Izrael; ili estas enskribitaj en la libro de la plorkantoj.
26 La cetera historio de Jo�ija kaj liaj virtoj, konformaj al la preskriboj de la instruo de la Eternulo,
27 kaj liaj agoj, la unuaj kaj la lastaj, estas priskribitaj en la libro de la re�oj de Izrael kaj Judujo.

1 La popolo de la lando prenis Jehoa�azon, filon de Jo�ija, kaj faris lin re�o anstata� lia patro en Jerusalem.
2 La a�on de dudek tri jaroj havis Jehoa�az, kiam li fari�is re�o, kaj tri monatojn li re�is en Jerusalem.
3 La re�o de Egiptujo detronigis lin en Jerusalem, kaj punis la landon per kontribucio de cent kikaroj da ar�ento kaj unu kikaro da oro.
4 Kaj la re�o de Egiptujo ekre�igis super Judujo kaj Jerusalem lian fraton Eljakim, kaj �an�is lian nomon je Jehojakim; kaj lian fraton Jehoa�az Ne�o prenis kaj forkondukis en Egiptujon.

5 La a�on de dudek kvin jaroj havis Jehojakim, kiam li fari�is re�o, kaj dek unu jarojn li re�is en Jerusalem. Kaj li agadis malbone anta� la Eternulo, lia Dio.
6 Kontra� lin iris Nebukadnecar, re�o de Babel, kaj ligis lin per �enoj, por forkonduki lin en Babelon.
7 Kaj parton el la vazoj de la domo de la Eternulo Nebukadnecar transportis en Babelon kaj metis ilin en sian templon en Babel.
8 La cetera historio de Jehojakim, kaj liaj abomeninda�oj, kiujn li faris kaj kiujn oni trovis pri li, estas priskribitaj en la libro de la re�oj de Izrael kaj Judujo. Kaj anstata� li ekre�is lia filo Jehoja�in.

9 La a�on de ok jaroj havis Jehoja�in, kiam li fari�is re�o, kaj tri monatojn kaj dek tagojn li re�is en Jerusalem. Kaj li agadis malbone anta� la Eternulo.
10 Kiam la jaro fini�is, la re�o Nebukadnecar sendis, kaj venigis lin en Babelon, kune kun multekostaj vazoj el la domo de la Eternulo, kaj li faris lian fraton Cidkija re�o super Judujo kaj Jerusalem.

11 La a�on de dudek unu jaroj havis Cidkija, kiam li fari�is re�o, kaj dek unu jarojn li re�is en Jerusalem.
12 Li agadis malbone anta� la Eternulo, lia Dio. Li ne humili�is anta� Jeremia, kiu profetis la� la vortoj de la Eternulo.
13 Li defalis anka� de la re�o Nebukadnecar, kiu �urigis lin per Dio; li malmoligis sian nukon kaj obstinigis sian koron, ne konvertante sin al la Eternulo, Dio de Izrael.
14 Anka� �iuj estroj de la pastroj kaj de la popolo tre multe pekadis, simile al �iuj abomeninda�oj de la nacioj, kaj ili malpurigis la domon de la Eternulo, kiun Li sanktigis en Jerusalem.
15 La Eternulo, Dio de iliaj patroj, avertadis ilin per Siaj senditoj, konstante avertadis, �ar Li doma�is Sian popolon kaj Sian lo�ejon.
16 Sed ili mokis la senditojn de Dio, mal�atis Liajn vortojn, kaj ridis pri Liaj profetoj, �is la kolero de la Eternulo levi�is kontra� Lian popolon tiel, ke sani�o fari�is ne ebla.
17 Kaj Li venigis sur ilin la re�on de la �aldeoj, kaj �i tiu mortigis iliajn junulojn per glavo en la domo de ilia sanktejo; li ne kompatis junulon nek junulinon, nek maljunulon nek grizulon: �io estis transdonita en lian manon.
18 Kaj �iujn objektojn el la domo de Dio, la grandajn kaj la malgrandajn, kaj la trezorojn de la domo de la Eternulo, kaj la trezorojn de la re�o kaj de liaj altranguloj, �ion li transportis en Babelon.
19 Kaj ili forbruligis la domon de Dio kaj detruis la muregojn de Jerusalem, kaj �iujn �iajn palacojn ili forbruligis per fajro, kaj �iujn �iajn plej karajn objektojn ili neniigis.
20 Kaj tiujn, kiuj restis de la glavo, li forkondukis en Babelon, kaj ili fari�is sklavoj por li kaj por liaj filoj, �is venis la regado de la Persoj;
21 por ke plenumi�u la vorto de la Eternulo, dirita per Jeremia: �is la lando estos elfestinta siajn sabatojn. �ar dum la tuta tempo de sia dezerteco �i havis sabaton, �is fini�is sepdek jaroj.

22 En la unua jaro de Ciro, re�o de Persujo, por ke plenumi�u la vorto de la Eternulo, dirita per Jeremia, la Eternulo ekscitis la spiriton de Ciro, re�o de Persujo, kaj �i tiu ordonis proklami en sia tuta regno vo�e kaj skribe jenon:
23 Tiele diras Ciro, re�o de Persujo: �iujn regnojn de la tero donis al mi la Eternulo, Dio de la �ielo, kaj Li komisiis al mi konstrui al Li domon en Jerusalem, kiu estas en Judujo. Kiu inter vi estas el Lia tuta popolo, kun tiu estu la Eternulo, lia Dio, kaj li tien iru.